479 / 617
Mülkiyet Hakkına Dayalı Tehlikenin Önlenmesi Sorumluluğunda Dava Yolu
478
bir tehlike borcu iken (S)’nin borcu bir haksız fiil borcudur. Haksız
fiillerin tehlikelerinin önlenmesine yönelik bir hukuk kuralı, hukuku-
muzda yoktur. TMK’nun 4. maddesi kapsamında hâkimin hukuk ya-
ratma yetkisi ile meselenin çözülmesi düşünülebilir. TMK 4. Maddesi
ile mesele ele alındığında ise; (S)’nin fiilinin dolaylı etkisinin huku-
ki yarar bağı teorisi kapsamında ele alınarak (H)’nin doğrudan (S)’ye
karşı dolaylı olarak taşınmazına müdahalede bulunduğundan bahisle
dava açmasına olanak tanımak gerektiğini düşünmekteyim. Ancak bu
davada TBK 70. maddesine dayanılamaz. Bu dava TMK’nun 983. mad-
desine dayanan el atmanın önlenmesi davasıdır. TBK’nun 70. madde-
sine dayanılarak ancak (M)’ye husumet yöneltilebilir. Kanımca (S)’nin
müdahalesini (A) apartmanı üzerinde zilyetlik olarak yorumlayarak
(S)’ ye karşı TBK 70 kapsamında dava açılması zorlama bir yorum olur.
Zira zilyetlik bina malikinin kusursuz sorumluluğunun bir unsuru da
değildir. (A) apartmanına şeklen malik olan (M) dir. O halde TBK’nun
70. maddesi kapsamında sorumlu olabilecek yalnızca (M) dir. Zilyet-
lik kusursuz sorumluluğun bir koşulu olsaydı, (S)’nin (A) apartmanı
üzerindeki müdahalesinin zilyetlik olarak yorumlanması halinde ise
(S) ye karşı TBK’nun 70. maddesi kapmasında dava açılması imkânı
olurdu. (H)’nin (M)’yi (S)’ye karşı TBK’nun 70. maddesi kapsamında bir
dava açmaya zorlaması olanağı da bulunmamaktadır. Yine (M), (S)’ye
karşı TBK’nun 70 maddesi kapsamında tehlikenin önlenmesi davası
açamaz. Zira (S)’nin sorumluluğu bir haksız fiil sorumluluğudur. An-
cak (H)’nin (M)’ye karşı TBK’nun 70. Maddesi kapsamında açtığı dava-
yı, (M)’nin (S)’ye ihbar ederek (S)’nin davaya katılması suretiyle dolaylı
olarak dava edilmesi imkânı olduğu kanaatini taşımaktayım. (H)’nin
(M)’ye karşı açacağı TBK’nun 70. maddesi kapsamındaki davada 3. kişi
olan (S)’nin haksız fiili, (H) için binadan kaynaklanan bir tehlike oldu-
ğundan (M)’nin (S)’ye yönelik müdahalenin önlenmesi davası açma-
ması bir tehlike olacağından (H)’nin, (M)’yi (S)’ye karşı dolaylı olarak
dava açmaya zorlayabileceği kanaatindeyim.
Zararın giderilmesi bahsinde geçen tartışmalar bakımından or-
tak illiyet durumunda hukuki nedenlerin yarışmasının uyuşmazlığı
gören hâkimce değerlendirilmesinde zorluk yaşanmazken tehlike so-
rumluluğu bakımından tehlike ile tehlikeyi doğuran olaylar arasın-
daki illiyet bağının yoğunluğuna göre bir çözüme varmak her zaman