483 / 617
Mülkiyet Hakkına Dayalı Tehlikenin Önlenmesi Sorumluluğunda Dava Yolu
482
ağırlıktaki zarar tehlikeleri madde kapsamındadır.
30
Tehlikeyi önleme
yükümlülüğünün hukuki niteliği, koruma yükümlerinin hukuki ni-
teliğine dair tartışmalarda olduğu gibi mutlak hakların ihlali halinde
objektif sorumluluk, nisbi hakların ihlali halinde haksız fiil sorumlu-
luğu kapsamında ele alınmalıdır. Ancak her türlü işletme tehlikesinin-
31
maddeler kapsamında değerlendirilmesi hukuki güven ve istikrarı
zedeleyebileceğinden tehlikenin önlenmesi sorumluluğunun doğabil-
mesi için makul ağırlıkta zarar tehlikesi koşulu aranmalıdır. Bunun
yanında her türlü tehlikenin maddeler kapsamında değerlendirilmesi,
ekonomik daralmaya yol açabilir.
E-Zarar tehlikesi sorumluluğunu ortadan kaldıran haller
Cüzi ya da külli halefiyet yolları ile zarar tehlikesine maruz kalan
ile zarar tehlikesine yol açan sıfatlarının birleşmesi halinde, zarar teh-
likesinin önlenmesi sorumluluğu ortadan kalkar.
Zarar tehlikesinin belirli ya da belirlenebilir olduğu, zarar görenin
belirli ya da belirlenebilir olduğu durumlarda taraflar arasında ismen
kararlaştırılan belirli tehlikelere ilişkin olarak TBK 115 maddesi kapsa-
mında sorumsuzluk anlaşması
32
yapılması olanaklıdır.
Tehlike borçlusu olan bina ya da yapı maliki veya intifa veya otur-
ma hakkı sahiplerinin illiyet bağını kesen nedenler nedeniyle veya
kusurlu fiilleri sonucu ifanın imkânsız hale gelmesi de borcu ortadan
kaldıran haller arasında sayılmalıdır.
30
Doğramacı, a.g.m., s. 59 “Öğretide çoğunluğu oluşturan karşıt görüşe göre ise teh-
likeyi önleme yükümlülüğü, başlı başına bir objektif sorumluluğa vücut vermez.
Tehlikeyi önleme yükümlülüğü, kusur sorumluluğu içerisinde değerlendirilmeli-
dir.”
31
Doğramacı, a.g.m., s. 59 Sorumluluğun hukukun yazılı olan ve olmayan kaynak-
larından doğduğu anlaşılmaktadır. “Objektif hukuka aykırılığı, salt normun ihlali
şeklinde değerlendirenler hukuka aykırılıktan söz edebilmek için yazılı veya yazı-
lı olmayan hukuk kurallarının ihlal edilmiş olmasını yeterli bulurlar (Deschenaux
ve Tercier, 1983, s. 40). Bu görüş taraftarlarınca normun bir hakkı veya hukukça
korunan bir menfaati himaye etmesi şart değildir. Objektif hukuka aykırılığı ol-
dukça geniş yorumlayan bu görüş tehlikeyi önleme yükümlülüğüne aykırı davra-
nışın da hukuka aykırı olarak değerlendirilmesine imkân verir.”
32
Özbek, a.g.t., s. 64 “Munzam kusuru bulunan kusursuz sorumlu kişi, zarar gören
kişiye karşı sorumsuzluk anlaşmasına dayanamayacaktır.”