dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Coşkun ÖZBUDAK

sistemi 1982 Anayasası’nın temel dayanağını ve felsefesinin oluşturmuş-

tur... Bu nedenledir ki Anayasamızın 24. maddesinin 4. fıkrası hükmüne başka

manalar izafe etmek, Atatürkçü düşünceye ve Türk devrimine ters düştüğü

kadar, bizatihi hükmün açık olan ve yoruma elverişli bulunmayan beyanına ...

aykırı olur...”.

Benzer değerlendirmelerin yapıldığı 7.3.1989 tarih ve E.1999/1,

K.1989/12 sayılı Anayasa Mahkemesi Kararının gerekçesine göz atmak yarar-

lı olacaktır: “... İnkılâp kanunlarının korunması başlığını taşıyan Anayasanın

174. maddesi, kimi sözcük ve değişiklikleriyle 1961 Anayasasının 153. madde-

sinin yinelenmesi biçimindedir. Maddede sıralanan sekiz Yasa’nın Anayasaya

aykırı olduğu biçimde anlaşılamayacağı ve yorumlanamayacağı öngörülür-

ken, bu yasaların Türk toplumunu çağdaş uygarlık düzeyinin üstüne çıkarma

ve Türkiye Cumhuriyeti’nin laiklik niteliğini koruma amacını güden devrim

yasaları olduğu belirtilmiştir... 174. maddenin içeriğinde sıralanan yasaların

adları, Türkiye Cumhuriyeti için önemlerini açıklamaktadır. Çağdaş uygarlık

düzeyini aşmak ve Türkiye Cumhuriyeti’nin laik niteliğini korumak amacını

taşıdıkları Anayasa’da kabul edilip ‘inkilâp kanunları’ olarak anılmaları, Türk

Devrimi ve Atatürk ilkelerinin gerçekleşme amacı olduklarını göstermektedir...

174. madenin bağımsız olarak ayrıca Başlangıç bölümü, 2. ve 24. maddelerle

birlikte değerlendirilmesi Türkiye Cumhuriyeti’nin laiklik anlayışını açık bi-

çimde ortaya koyar... 174. maddede belirtilen Devrim Yasaları birbiriyle sıkı

ilişki içindedir. Hepsi laiklik konusunda ayrı bir alanı düzenleyerek ülkenin

çağdaş yapısını kurmuşlardır. Her biri başlı başına büyük önem taşıyan ve

birer devrim anıtı olan bu Yasalar, Türkiye Cumhuriyeti’ni sonsuza dek yaşa-

tacak değerdedir...”

Yukarıda kapsamlı olarak metinlerine yer verilen Anayasa hükümleri ile

Anayasa Mahkemesinin konuya ilişkin kararları birlikte değerlendirildiğinde;

Anayasanın 174. maddesinin 4. fıkrası ile koruma altına alınan inkılâp ka-

nunlarından “17 Şubat 1926 tarihli ve 743 sayılı Türk Kanunu Medenisiyle

kabul edilen, evlenme akdinin evlendirme memuru önünde yapılacağına dair

medeni nikâh esası ile aynı Kanunun 110. maddesi hükmü” (743 sayılı Türk

Kanunu Medenisi 22.11.2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile

yürürlükten kaldırılmakla beraber, Anayasanın 174/4. maddesinde sözü edi-

len düzenlemeler 4721 sayılı Kanunun 141., 142. ve 143. maddelerinde aynı

muhafaza edilmiştir.) Ceza hukuku alanında 1936 yalından bu yana koruma

altına alınmış (765 sayılı TCK.nun 237/3-4 Md; 5237 sayılı TCK.nun 230/5-

6 Md) olup; Anayasanın 174/4. md.nin “Başlangıç”taki değinilen ilkeler, 2.,