dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

R. Murat ÖNOK

173

failin alkol oranını tespit eden tutanağın varlığı ve bu durumda iken

başka trafik kurallarını da ayrıca ihlâl ettiğinin (örneğin, hız sınırını

aşmış olduğunun) tespiti, faili cezalandırmak için yeterli değildir. Fa-

kat hemen aşağıda, ayrıca da muhakemeye dair hususları ele alırken

göreceğimiz üzere, alkol madde etkisi bakımından, belirli sınırın aşıl-

ması durumunda mutlak bir karine kabul edilmiştir.

Güvenli şekilde araç sevk ve idare edememe durumu, “alkol” veya

“uyuşturucu madde” etkisi ya da “başka bir neden”den kaynaklana-

bilir.

Alkol kavramıyla içkilerde yer alan “etil alkol” kast edilmiş olup

bu kavramı daha fazla açıklamaya gerek yoktur.

Uyuşturucu madde ise TCK m. 188

vd.na

paralel olarak, uyarıcı

maddeleri de içerir.

Buna karşılık, Almanya’da birçok sakinleştirici

ve ağrı dindiricinin de bu kapsamda görüldüğü; kas gevşetici veya

mide, bağırsak veya kalp ilaçları gibi reaksiyon azaltıcı ilaçların ise

kapsam dışı tutulduğu belirtilmektedir.

Kanaatimce, TCK m. 179/3

açısından bu tür ilaçların kullanımı “başka bir nedenle” ibareleri kap-

samında değerlendirilmelidir.

“Başka bir neden” ise failden kaynaklanan

ve onun güvenli şekil-

de araç sevk ve idare etmesine engel her türlü durumdur.

Gerekçede,

kollü olarak araç kullandığı sabit ise de, emniyetli bir şekilde araç kullanamaya-

cağına ilişkin herhangi bir bilgi veya belge bulunmamaktadır. Her ne kadar olay

tutanağında sanığın süratli bir şekilde araç kullandığı belirtilmişse de süratinin

ne olduğu konusunda somut bir bilgi veya belge bulunmadığı gibi, olay yerine

çağırılan trafik görevlilerince sanık hakkında yalnızca alkollü araç kullanmak ve

araçta yaptırdığı değişikliği tescil ettirmeden araç kullanmak eylemleri nedeniyle

idari yaptırım uygulanmış, süratli araç kullanmak ile ilgili bir işlem yapılmamış-

tır. Akabinde hastaneye götürülen sanığın, ileri derecede alkollü olduğuna ilişkin

rapor düzenlenmiş, ancak emniyetli bir şekilde araç kullanamayacak hâlde oldu-

ğuna ilişkin olarak uzman hekim tarafından verilmiş bir rapor da bulunmamak-

tadır. O hâlde, sanığın yalnızca alkollü araç kullanması nedeniyle TCY’nin 179/3.

maddesi uyarınca cezalandırılmasına olanak bulunmamaktadır”. Fakat bu yakla-

şımın suçu “somut tehlike suçu”na çevirdiği yönündeki görüşe (Çakmut, s 783)

katılmıyoruz (aynı yönde eleştiri için bkz. Kılıçarslan İsfen, s. 98).

Bu maddelerin tasnifi için bkz. Özbek ve diğerleri, Ceza Özel, s. 740-741.

Heinz Schöh (çev. Hakeri, Hakan), “Trafikte Alkol, Uyuşturucu Madde ve İlaç”,

Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi – 6, Trafik ve Ceza Hukuku, Ankara,

2006, s. 48

Soyer Güleç, s. 173; Özbek ve diğerleri, Ceza Özel, s. 699.

Bu ibarelerin değerlendirilmesinin sübjektif olduğuna dair eleştiri için bkz. Ars-