303 / 473
Davaların Birleştirilmesinde Bağlantı
302
dığı şart davalar arasında bağlantı bulunmasıdır. Aralarında bağlantı
bulunan davaların birleştirilebilmesi için m.38 gereği aynı düzeydeki
mahkemelerde görülüyor olması gerekmektedir. Ancak Danıştay’ın ilk
derece mahkemesi olarak baktığı davalar ile idare veya vergi mahke-
melerinin baktığı davaların birleştirilmesinde de hiçbir engel yoktur,
zira bu durumda yargılamalar aynı düzeyde yapılmaktadır.
29
Temyiz
aşamasında olan bir dava ile ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ın
veya idare veya vergi mahkemesinin baktığı davalar birleştirilemez.
Davaların birleştirilmesi için aranan “davaların aynı sıfattaki mahke-
melerde görülüyor olması” şartı idarî yargılama hukuku bakımından
geçerli değildir. Vergi mahkemesinde görülen bir dava ile idare mah-
kemesinde görülen bir dava birleştirilebilir.
30
Bağlantının tanımı m.38’de “Aynı maddi veya hukuki sebepten
doğan ya da biri hakkında verilecek hüküm, diğerini etkileyecek nite-
lik…” şeklinde ifade edilmiştir. Bu tanımın ikinci kısmı olan hükümle-
rin birbirlerini etkileyecek nitelikte olması şartı HMK m.166/4’te yapı-
lan tanımla birebir aynıdır ve her ikisi de çelişik kararların çıkmasını
önlemeye ve daha sağlıklı incelemelerin yapılmasını sağlamaya yöne-
liktir.
31
İlk kısma bakıldığında ise medenî usûl hukukundaki tanım-
da “hukukî sebep” ifadesi zikredilmemiştir. Bu bakımdan idarî usûl
hukukundaki bağlantının kavramı daha geniş görünmektedir.
32
Diğer
yandan İYUK m.38’de bu sebeplerin yalnızca aynı olması aranmak-
29
Şeref Gözübüyük/Turgut Tan, İdare Hukuku Cilt 2 İdarî Yargılama Hukuku,
4.Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010, s.1036.
30
Gözübüyük/Tan, s.1042.
31
“…müştereken ve müteselsilen sorumluluk ilkesinin hukuki niteliği dikkate alın-
dığında, sorumlulardan birisi hakkında açılan davada verilecek hükmün diğer
sorumlu hakkındaki davanın sonucunu doğrudan etkileyeceği kuşkusuzdur. Bu
hem aynı maddi ve hukuki nedenden doğan davaların sağlıklı incelenmesi ve
hem de Anayasa`nın en kısa sürede ve en az masrafla davaların sonuçlandırıl-
masını öngören 141 inci maddesi açısından da zorunluluktur.” Danıştay 4.Dairesi
E.1994/2181, K.1995/1620, T.10.04.1995.
www.kazanci.com(erişim: 29.04.2014)
32
“Olayda, bağlantılı olduğu iddia edilen uyuşmazlıklardan birinin 4760 sayılı Özel
Tüketim Vergisi Kanunu, diğerinin ise 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu
hükümlerinden kaynaklanması, diğer bir anlatımla, davalara konu idari işlem-
lerin farklı hukuki sebeplere dayanması nedeniyle ayrı hükümlere göre değer-
lendirilip yargılama yapılması söz konusu olduğundan, anılan davalar arasında,
2577 sayılı Kanunun yukarıda anılan hükmünde öngörülen bağlantının varlığın-
dan söz edilmesi olanaklı bulunmamaktadır.” Danıştay 7.Dairesi E.2010/5548,
K.2010/4415, T.30.09.2010.
www.kazanci.com(erişim: 29.04.2014)