dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Mehmet Said COŞKUN

301

birlikte yapılırken aslında birden fazla dava olacaktır.

Ancak yuka-

rıda da ifade edildiği gibi ihtiyarî dava arkadaşlığı açısından aranan

bağlantı da davaların birleştirilmesinde aranan bağlantıyla benzerlik

göstermesi hasebiyle ceza muhakeme hukukunda ifade edilen fiillerin

ortak olması durumu davaların birleştirilmesinde bahsedilen bağlan-

tı kavramının içerisine dâhil olmaktadır. Dar anlamda bağlantı için

aranan bir diğer ortaklık ise faillerin aynı olmasıdır. Bu ise doğrudan

doğruya HMK m.110’daki davaların yığılması kurumuyla benzerdir.

Zira her iki kurumda da yargılamaların iddia sahipleri aynı kişi olma-

lı ve iddialar aynı kişiye karşı ileri sürülmelidir. İddialar arasında ay-

rıca herhangi bir ilişki aranmamaktadır. Dolayısıyla ceza usûl hukuku

açısından faillerin ortak olması bir bağlantı olarak kabul edilirken bu

durummedenî usûl hukukundaki davaların birleştirilmesinde aranan

bağlantı kavramı açısından geçerli değildir.

Ceza usûl hukukundaki bir diğer bağlantı çeşidi ise geniş anlam-

da bağlantıdır. Geniş anlamda bağlantı CMK m.8/2’de tanımlanmıştır

fakat doktrinde bu tanımın üzerine hükmü etkileme unsuru eklen-

miştir.

Doktrinde öngörülen bu unsur Yargıtay tarafından da benim-

senmiş ve buna göre hüküm verilmiştir.

Kanunî tanımda bağlantının

içeriğine dâhil edilen unsurlar ceza usûl hukukunun kendine özgü ni-

teliği gereği medenî usûl hukukundaki bağlantı kavramıyla benzerlik

göstermemektedir. Fakat geniş anlamda bağlantının bütün unsurları

olmasa da doktrin tarafından eklenen söz konusu unsur, medenî usul

hukukundaki davaların birleştirilmesi için aranan bağlantının HMK.

m.166/4’te “biri hakkında verilecek hükmün diğerini etkileyecek nite-

likte bulunması” şeklinde geçen unsuruyla aynıdır.

C. İDARÎ USÛL HUKUKU’NDA BAĞLANTI

İdarî usûl hukukunda da davaların birleştirilmesi kurumu mev-

cuttur. İdarî Yargılama Usûlü Kanunu’nun m.38-42’de bu kurum ay-

rıntılarıyla düzenlenmiştir. Davaların birleştirilmesi için kanunun ara-

Kunter/Yenisey/Nuhoğlu, s.151.

“…suçlardan birinin bir unsurunun ya da cezasına etki yapan bir nedenin ispatı-

nın, diğerinin unsurunun ya da cezasına etki eden bir nedenin ispatına etmesi…”

Soyaslan, s.218.

“davaların birbirlerini etkileyici nitelikte olduğu, dava dosyalarının birinde yer

alan bilgiden diğer davada da yararlanılabilmesi, çelişkili kararlara neden olun-

maması için davaların birleştirilerek sonucuna göre hüküm kurulması”

E.2013/2523, K.2013/11479, T.11.04.2013.

(erişim: 29.04.2014)