41 / 473
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Hâkim ve Savcılara İlişkin Disiplin ...
40
Diğer bir usuli hak ise, tarafların açıkça feragat etmedikleri sürece,
duruşmada hazır bulunma ve hukuki dinlenilme haklarına riayet edil-
mesidir.
78
Yine Özpınar davasında, başvuranın müfettişe ve HSYK’ya
yazılı savunmasını sunabilmesine karşın, görevden alınma kararı ve-
rilmeden önce ne müfettiş, ne de HSYK’nın başvuranın savunmasını
bizzat kendisinden dinlemediği, özellikle bu süreç sırasında gerçekle-
şen tek duruşma ve sözlü savunmanın, son safhada yani HSYK’nın iti-
razları inceleme kurulunun toplantısı sırasında yapılmasının AİHM’ni
hayrete düşürdüğü, ilgili kişinin kendi bakış açısını dile getirebileceği
nizalı bir yargılamadan yararlanabilmesi ve ilgili yetkililerin iddiala-
rına karşı çıkabilmesinin adil yargılanma hakkının bir gereği olduğu
açıkça ifade edilmiştir.
79
Benzer bir kararda AİHM, hazırlık soruştur-
ması sırasında toplanmış olan delillerin, sanığın şahsen yer aldığı bir
oturumda tartışılmadan kabul edilmesini ihlal sebebi saymıştır.
80
Du-
ruşmada hazır bulunma ve sözlü olarak dinlenilme hakkı, devletin po-
zitif yükümlülüklerindendir. İlgili tarafından sözlü savunma yapma ve
karar oturumuna katılma talep edilmiş ise kararı verecek mercii tara-
fından bu talebin karşılanması için gerekli her türlü tedbir alınmalıdır.
81
Adil yargılanma hakkı açısından diğer bir hak ise gerekçeli karar
hakkıdır. Bu hak uyarınca, bir suçla itham edilerek yaptırıma tabi tutu-
lan kişiye, hakkındaki suçlamanın gerekçeleri ile somut delilleri nihai
karar ile bildirilmelidir. Bu durum, aynı zamanda hak arama hürriyeti
ile etkili başvuru hakkı açısından da bir gerekliliktir.
82
Hukuk devleti
açısından temel ilkelerden birisi olan gerekçeli karar hakkı, karar ver-
me süreçlerinde keyfiliğin önlenmesi, tarafların tatmin edilmesi, itiraz
ve temyiz yoluna başvuracaklar açısından hukuksal dayanak oluştur-
ması gibi amaçlara hizmet etmektedir.
83
Kararda somut delil ve ge-
78
Sibel İnceoğlu, Adil Yargılanma Hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve
Anayasa s.240
79
AİHM, Özpınar- Türkiye, Başvuru no: 20999/04, 19 Ekim 2010.,http://hudoc.
echr.coe.int, erişim tarihi: 18.05.2015.
80
AİHM, Barbera, Messeque ve Jabardo- İspanya, 13 Haziran 1994, §§ 16-20, Series
A no. 285C
81
Sibel İnceoğlu, Adil Yargılanma Hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve
Anayasa, s.244
82
Sibel İnceoğlu, Adil Yargılanma Hakkı, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve
Anayasa, s.252
83
Burak Çelik, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu: Yapısal Açıdan Karşılaştırma-
lı Bir İnceleme, XII Levha Yayınları, No: 263, İstanbul, 2012, s. 337.