353 / 473
Komisyon ve Genel Kurul Tutanaklarına Yansıyan Meclis İradesi Işığında ...
352
mayan değişiklik kapsamındadır. Bunlar, doğrudan işin ifası ile ilgisi
olmayan, iş sözleşmesi ile amaçlanan işin görülmesi açısından tali ni-
telikli
31
, başka bir betimlemeyle taraflar açısından önem derecesi fazla
olmayan
32
çalışma koşullarına ilişkindir. Örneğin, işçinin çalıştığı ka-
tın değiştirilmesi, kullanılan makinaların daha yeni bir teknolojiyle
kullanılmaya başlanması, işyerine servis hizmeti veren firmanın de-
ğişmesi
33
gibi. Ancak bu belirlemelerden esaslı değişikliğin sadece söz-
leşmenin temel unsurlarında yapılan değişikliklerle sınırlı olduğu so-
nucu çıkarılmamalıdır. Zira 22. maddede esaslı değişiklik ele alınırken
çalışma koşularında esaslı olan ve olmayan unsurlar gibi bir ayrıma
gidilmemiş, esaslı değişiklik sadece esaslı çalışma koşulları açısından
değil, tüm çalışma koşulları açısından değerlendirilmiştir.
34
Bu açıdan
objektif esaslı unsurlar ve yan edimler de dahil olmak üzere sözleşme-
deki tüm çalışma koşullarında
35
işçinin durumunu sözleşmeye devam
etmesini çekilmez kılacak derece ağırlaştıran ve işçi aleyhine sonuç
doğuran her türlü değişiklik esaslıdır.
36
Dolayısıyla bir çalışma koşu-
lu esaslı olmayan nitelik taşımasına rağmen, bu koşulda yapılacak bir
değişiklik esaslı değişiklik kapsamında değerlendirilebilir.
37
İşçinin
çalıştığı oda ya da tezgâh, sözleşmenin tali nitelikli unsurunu oluş-
turduğundan bu alanda yapılacak bir değişiklik esaslı bir değişiklik
izlenimi vermese de, yeni fiziki mekanın iş sağlığı ve güvenliği açı-
sından risk oluşturması halinde, değişikliğin esaslı olduğu sonucuna
varılabilecektir. Diğer taraftan değişikliğin esaslı olup olmadığı konu-
sunda her olay için kesin, mutlak, tek bir ölçüt verilemez. Değişikliğin
esaslı olup olmadığı hususu, somut olayın özelliklerine göre değişiklik
arz eden rölatif bir mahiyet taşır. Örneğin turizm sektöründe esaslı
sayılmayacak bir nakil işlemi, inşaat sektöründe esaslı değişiklik sa-
yılabilir. Buna karşın şantiye proje müdürünün işin niteliği gereği sü-
rekli olarak değişik yerlerde çalışmasının bir sonucu olarak yeni bir
görevlendirmeyle başka bir yere atanması esaslı değişiklik oluşturma-
yabilir. Esaslı değişiklik kavramı işçinin kişisel özelliklerine, aile ve
sosyal durumuna göre de farklı yorumlanacaktır. Nakil işlemi, -başka
31
Uşan, s.220
32
Başbuğ, s.61; Şen,.108
33
Engin, s.315
34
Şen, s.110
35
Şen, s.109; Alpagut, “Uygulama Alanı”, s.55
36
Şen, s.110
37
Şen, s.25