355 / 473
Komisyon ve Genel Kurul Tutanaklarına Yansıyan Meclis İradesi Işığında ...
354
ğü kavramının sınırlarını daraltan bir nitelik taşır. İş Hukuku’nda ya-
sal düzenlemeler, sözleşme özgürlüğü ilkesini işçi lehine birçok açıdan
sınırlar ve bu özgürlüğe müdahale eder. Bununla birlikte tarafların
ortak rızasıyla çalışma koşullarında değişiklik yapılması sözleşme öz-
gürlüğünün bir sonucudur. Zira İş K. 22. madde, tarafların anlaşarak
sözleşmenin devamında her zaman diledikleri değişiklikleri yapabile-
ceklerini hüküm altına almaktadır. Ancak çalışma koşullarının esaslı
şekilde değiştirilmesi girişimi işveren tarafından yapılırsa bu takdirde
klasik hukuk kaidelerinden ayrılarak konuyu özel olarak düzenleyen
22. madde prosedürünün uygulanması gereği gündeme gelir.
41
Uygulamada ise kanunca belirlenen prosedüre uygun şekilde ta-
rafların ortak rızasını arayan İş K. 22. maddenin buyurucu niteliğine
rağmen, iş sözleşmelerine işverenin çalışma koşullarını, henüz her-
hangi bir değişiklik olgusu ortaya çıkmadan, baştan değiştirebilece-
ğine yönelik hükümler konulmakta ve bu hükümlerin geçerli olduğu
ileri sürülmektedir. Bu görüşe göre borç ilişkisinde taraflardan birine
edim veya ifa unsurlarında tek yanlı değişiklik yapabilme hakkı tanı-
yan sözleşme hükümlerine değişikliği saklı tutma kayıtları adı veril-
mekte ve tek yanlı değişiklik yapabilme yetkisi işverene sözleşmenin
kurulduğu anda tanınmaktadır.
42
Bu yetkinin kaynağı ise işverenin
genişletilmiş yönetim hakkına dayandırılmaktadır.
43
Zira değişiklik
kayıtları yönetim hakkını güçlendiren ve kapsamını genişleten dü-
zenlemelerdir.
44
İş sözleşmesinde bulunan değişiklik kaydına geçerli-
lik tanınması halinde, değişiklik kaydı, İş K. Md. 22 çerçevesinde ön-
görülen usulün uygulanmasını bertaraf eder.
45
41
Narmanlıoğlu, “Sözleşme Hükümleri”, s.16
42
Alp, “İş Sözleşmesindeki Değişiklik Kayıtlarının İçerik Denetimi”,
Sicil İş Hukuku
Dergisi
, Y.1, S.3, Eylül 2006, s.37; Aynı yazar, “İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi”,
s.70; Manav, “İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi”, s.229
43
Süzek, “İşverenin Yönetim Hakkı ve Sınırları”,
Prof. Dr. Metin Kutal’a Armağan
,
TÜHİS Yayınları, Haziran 1998, s.230; Başbuğ, s.40, 113; Şen
,
s.98; Demircioğlu,
s. 123; Alp, İş Sözleşmesinin Değiştirilmesi 2005, s.251; Aynı yazar, “İçerik Dene-
timi”, s.37; Alpagut, “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi
Açısından Yargıtay’ın 2010 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”,
Kamu-İş
, Ankara
2012, s.54; Aynı yazar, “Esaslı Şartlarda Değişiklik”, s.59; Aynı Yazar, “Uygulama
Alanı”, s.55; Süleyman Başterzi,
“
Türkiye’de Feshe Karşı Koruma Hukuku Refor-
munun Sosyal Hukuk Ve İstihdam Üzerine Etkileri”,
Ankara Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi,
S.76, Ankara 2005, s.61; Tulukcu, “İnceleme”, s.295; Keser, “Ge-
çerli Sebep”, s.343; Yargıtay da bu durumu işverenin genişletilmiş yönetim hakkı
olarak değerlendirmektedir. Yarg. 9. HD., 18.1.2012, E.2009/37886, K.2012/812;
Yarg. 9 HD., 10.7.2012, E.2011/13306; K. 2012/26925
44
Başbuğ, s.23
45
Uşan, s.253; Tulukcu, “İnceleme”, s.295