365 / 473
Komisyon ve Genel Kurul Tutanaklarına Yansıyan Meclis İradesi Işığında ...
364
rence çalışma koşullarında yapılacak esaslı değişikliklerin yöntemini
özel olarak düzenleyen yeni hükümde konu sıkı kurallara bağlanmış,
tarafların göz ardı edemeyeceği kesin bir çerçeve çizilmiştir.
87
Başka
bir deyişle kanun, sözleşme özgürlüğünü sınırlamış, ister sözleşmenin
bağıtlanması sırasında, isterse sözleşmenin yürürlüğü sırasında işve-
renin tek taraflı değişiklik işlemlerine engel olmak amacıyla hükme
kesin bir çerçeve çizmiştir. Bilindiği üzere sözleşme özgürlüğü ancak
kesin (mutlak) bir düzenlemenin bulunmadığı hallerde gündeme ge-
lebilir. Oysa İş Kanunu’nun 22/1. madde hükmünün emredici nitelikte
olduğundan kuşku duyulamaz.
88
Keza 4857 sayılı İş Kanunu’nda işve-
renin çalışma koşullarında değişiklik imkânını saklı tutabilmesine da-
yanak olabilecek hiç bir ifade, bu hususta açık veya örtülü hiç bir işaret
bulunmamaktadır. Bu hüküm ya da istisnai durum kanuna alınmadı-
ğına göre İş Kanunu’nun 22. maddesinin 1. fıkrasının hiçbir istisnası
yoktur.
89
İş K. 22/1 madde hükmü karşısında saklı kayıtların geçerli
olduğu yönünde yapılacak bir yorum ise, hükmün açık anlatımına ve
yapısına aykırı bulunduğu gibi hükmün asıl konuluş nedenine ve ni-
teliğine de uygun düşmemektedir.
90
Diğer taraftan Kanunun hazırlık
çalışmaları sırasında serdedilen düşüncelerin bağlayıcı olmaması, do-
layısıyla hükmün yorumunda belirleyici bulunmaması genelde kabul
edilen bir esas olsa da, kanuna ilişkin tasarıda bulunmasına rağmen
kanunlaşmayan bir hükmün, kanunun asıl amacı göz ardı edilerek ha-
yata geçirilmesine çalışmak da uygun değildir.
91
Narmanlıoğlu, sonuç
olarak işçiyi açıkça korumak için kaleme alındığı aşikâr bulunan İş
Kanunu’nun 22. maddesi 1. fıkra hükmünün amacının dışına çıkan ve
bu amacı aşan, hükmün mutlak emredici niteliğini ve işçi yararına yo-
rum ilkesini göz ardı eden doktrindeki baskın görüşü paylaşmamak-
ta
92
somut ya da soyut olsun işverene peşinen esaslı değişiklik yapma
imkânı veren her düzenlemenin geçersiz olduğunu
93
ifade etmektedir.
87
Narmanlıoğlu, İş Hukuku
,
s.478; Aynı Yazar, “Sözleşme Hükümleri”, s.14
88
Narmanlıoğlu, İş Hukuku, s.478; Aynı Yazar, “Sözleşme Hükümleri”, s.14; Kanı-
mızca da 22. madde hükmü emredici niteliğiyle sözleşme özgürlüğünü işçi lehine
daraltan bir nitelik taşımaktadır.
89
Narmanlıoğlu, “Sözleşme Hükümleri”, s.16
90
Narmanlıoğlu, “Sözleşme Hükümleri”, s.15
91
Narmanlıoğlu, “Sözleşme Hükümleri”, s.16
92
Narmanlıoğlu, “Sözleşme Hükümleri”, s.18
93
Narmanlıoğlu, “Sözleşme Hükümleri”, s.16