dergi-121

TBB Dergisi 2015 (121)

Mahmut ŞEN

rekçeler olmadan kanun hükmünde yazan soyut ibarelerin yer alması,

bu gerekliliği karşılamamaktadır. Özellikle, kanun metninde yer alan

ibareler yeterince açık ve belirli değilse, AİHM tarafından ihlal sebebi

sayılmaktadır.

Hentrich–Fransa kararında; kararın gerekçesinin so-

mut olmaması, genel ifadelerle yaptırım uygulanmasının, ilgililerin

itiraz esnasında gerekli argümanları ileri sürmesini engellediği, bu

haliyle yeterli gerekçenin yer almamasının adil yargılanma hakkını

zedelediği ifade edilmiştir.

1.5. Soruşturmaya Konu Fiillerin Somut Olarak Düzenlenmesi

Hukuk devletinde, temel hakların hangi yol ve yöntemlerle, hangi

şartlarda, nereye kadar sınırlandırılabileceği hususu, hukuki belirli-

lik, öngörülebilirlik ve hukuki güvenlik ilkelerinin gereğidir. Bu kap-

samda, sahip oldukları hak ve hürriyetleri kullanan kişiler tarafından,

devlet organlarının faaliyetleri ve bu faaliyetlerin sonuçları öngörü-

lebilmelidir. Bu ilke, aynı zamanda hukuk kurallarının herkese aynı

şartlarda, eşit, objektif ve istikrarlı bir şekilde uygulanacağı yönündeki

beklentilerin de temelini oluşturur.

Devletin kural koyma, kuralları uygulayarak toplumsal düzeni

tesis etme ve kuralların uygulanması sırasında ortaya çıkan uyuşmaz-

lıkları çözüme kavuşturma faaliyetlerinin herkese eşit, objektif, istik-

rarlı, usuli ve yargısal güvencelere uygun olarak yürütülmesi açısın-

dan hukukun bilinir, öngörülebilir ve ulaşılabilir olması zorunludur.

Hukuk devletinin hukuki güvenlik unsuru olarak adlandırılan bu

ilke, bir yandan devletin bütün kurumlarının hukuk kuralları ile bağlı

kalma yükümlülüğünü, diğer yandan ise kişilere bireyler arası ve dev-

let ile ilişkilerinde hukuka uyma sorumluluğunu yüklemektedir. Kişi-

lerin hukuka uymaları ve devlet tarafından haklarına müdahalede bu-

lunulduğunda bu müdahalenin meşru olup olmadığını takdir etmeleri

için hukuku bilmeleri ve anlamaları gerekir. Dolayısıyla devletin kural

koyma ve bu kurallara uymayanlar hakkında yaptırım uygulama yet-

ki ve sorumluluğu kullanılırken, bu gerekliliği karşılayacak şekilde iş

ve işlemler yapılması zorunludur.

AİHM, Taxquet /Belçika, Başvuru no.926/05,16 Kasım 2010,

coe.int, erişim tarihi: 14.05.2015.

AİHM, Hentrich- Fransa, Başvuru no: 13616/88, 22/09/1994,

coe.int, erişim tarihi: 11.05.2015.

Selda Çağlar, Hukuk Devletinin Hukuki Belirlilik İlkesi Üzerinden Değerlendi-