dergi-121

“Cyprus v. Turkey” Kararı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Uluslararası Hukuk ...

446

ilişkin 14 Ekim 1977 tarihli mektubu

dikkate alınarak tazminat konu-

suna girilmemiştir.

Öte yandan, devlet başvurularının bireysel bir mağduriyeti gider-

meye değil, “

Avrupa hukuk düzeninin

“ korunmasına yönelik olduğu

hususu Avrupa İnsan Hakları Komisyonu tarafından 788/60 sayılı İtal-

ya aleyhindeki Avusturya başvurusunda vurgulanmıştır.

Bu çerçevede Danimarka’nın Türkiye aleyhindeki başvurusu akla

geliyorsa da, sözkonusu başvurunun dostane çözümle sonuçlanmış

olması nedeniyle aynı zamanda Türkiye ve Danimarka vatandaşı olan

Kemal Koç’un Türkiye’de uğradığını iddia ettiği kötü muamele ile il-

gili başvuruda AİHS’nin 41. maddesindeki teknik anlamıyla herhangi

bir tazminat süreci söz konusu olmamıştır.

AİHM kararında, mağduriyet kıstası açısından devlet başvuru-

larıyla bireysel başvurular arasındaki AİHS’nin 33. ve 34. maddele-

rinin değişik içeriği dikkate alınmaksızın tazminata hükmedilmesi-

nin Sözleşmedeki açık hukuksal dayanağı anlaşılamamaktadır. İlk

kez bir devlet başvurusunda tazminat uygulama talebi ile karşılaşan

bir uluslararası yargı organının, önündeki başvurunun parametre-

lerinin ötesinde içtihat “ yaratma “ sorumluluğunu da gözönünde

bulundurarak- özellikle tarafların tezlerindeki hukuksal iddiaları

büyük bir titizlikle inceleyen Uluslararası Adalet Divanı gibi- Söz-

leşme hükümlerini derinlemesine irdelemesi ve yorumlaması bek-

lenirdi.

“... the applicant Government, while not wishing to interfere with the de bene esse

jurisdiction of the Court, have not as an object the obtaining of compensation for

any individual person and do not invite the Court to afford just satisfaction under

Article 50 (art. 50), of the nature of monetary compensation, to any individual vic-

tim of a breach of the Convention “. Ireland v. The United Kingdom (Application

no.5310/71), judgment of 18 January 1978, par. 245-246.

Autriche c. Italie (Requête no. 788/60), “.. que le manquement prétendu lèse ou

non particulièrement les intérêts de cet Etat Contractant, lorsqu’il saisit la Com-

mission en vertu de l’article 24, ne doit pas être considéré comme agissant pour

faire respecter ses droits propres, mais plutôt comme soumettant à la Commission

une question qui touche l’ordre public de Europe”.

Danemark v. Turkey (Application no. 34382/97), judgment (friendly settlement)

of 5 April 2000.