185 / 473
Hapishane İdarelerinin Yetkileri ve Hapsedilen Haklarının Sınırı
184
rini sürmek mümkündür. Hapishanede sadece bir bilgisayar bulun-
masının, yani idarenin mali kaynaklarda kısıtlılık nedeniyle gerekli
kaynakları sağlamamasının bir hak ihlali olabileceği tartışılmamıştır.
İhlal kararı verilmemesine karşılık kararın dikkat çekici yanlarından
biri ilgili mevzuat kısmında değerlendirmede esas alınan bir kaynak
olarak Avrupa Konseyinin hükümlülerin eğitim haklarına ilişkin R
89(12) sayılı tavsiye kararına atıf yapılmış olmasıdır.
132
Başvurunun bir dayanağı da infaz hakimliğinde duruşmasız ve
sözlü savunma olmaksızın yargılama yapılmasının adil yargılanma
hakkını ihlal etmesidir. Mahkeme bu başvuruda AİHM’in medeni
hak ve yükümlülüklerinin geniş yorumlanmasına atıfla infaz hakim-
liklerindeki uyuşmazlıkları 6. madde kapsamında değerlendirmiş-
tir.
133
(par. 41) Bununla birlikte bir ceza yargılaması niteliğinde olma-
dığından hareketle 6. maddenin üçüncü fıkrasındaki güvencelerin
uygulanmasının zorunlu olmadığına ve bu tür davalarda duruşma
yapılmamasının mümkün olduğuna karar verilmiştir. Buna karşılık
Anayasa Mahkemesi Kabahatler Kanunu’na ilişkin yargılamaları adil
yargılanma hakkı bakımından incelemeye karar vermiş ve kabahat-
lere ilişkin yargılamanın adil yargılanma ilkelerine göre yapılması
gerektiğini kabul etmektedir.
134
Düzgit Yalova Gemi İnşa Sanayi AŞ.
kararında Mahkeme kararın esasına ilişkin “başvurucuya buna ilişkin
delillerini sunma ve iddialarını dile getirme imkânı tanınması gerek-
tiğini” belirtmiş (par.42) ve aynı zamanda itiraz sonucu verilen karar-
da esas ilişkin yeterli gerekçeye yer verilmediğini de belirtmiştir. (par.
132
Tutuklu ve hükümlülerin eğitim haklarını nasıl kullanacakları konusunda hem
mevzuatta, hem uygulamada önemli sorunlar olduğunu belirtmek gerekir. Her
üniversitenin kendi eğitim öğretim yönetmeliğinde sınava alma koşulları bakı-
mından farklı hükümler bulunmasının yanısıra uygulamada aynı üniversitede
bile farklı muamele olabilmektedir. Konuyla ilgili herhangi bir yasal düzenleme
olmaması önemli bir eksikliktir. Çocuklarla ilgili olarak 2006 yılında bir genel-
ge çıkarılmışsa da (bkz.
http://www.adalet.gov.tr/Genelgeler/genelge_pdf/51.pdf) yükseköğretim alanında sorunlar devam etmektedir. Hükümlülerin eğitim
hakkına ilişkin bkz. CİSST Mahpusun Öğrenim hakkı raporu, Açık Toplum Vakfı,
http://www.aciktoplumvakfi.org.tr/pdf/mahpusunogrenimhakki.pdf133
Mahkemenin Anayasanın kapsamını esas alması ideal durum olmakla birlikte bu
değerlendirme AİHM’in özel hayatını doğrudan ve önemli biçimde etkileyen sü-
reçleri medeni hak kapsamında görme eğilimine yakındır.
134
Bu yönde ilk karar 2013/1718 numaralı ve 2.10.2013 tarihli Remzi Durmaz kararı,
sonraki bir örnek ise 2013/8756 başvuru numaralı ve 15.4.2015 tarihli Düzgit Ya-
lova Gemi İnşa Sanayi AŞ. kararıdır.