226 / 473
TBB Dergisi 2016 (122)
Ezgi AYGÜN EŞİTLİ
225
olduğu göze çarpmaktadır. Örneğin idari yaptırım kararına itiraz üze-
rine verilen idari para cezasının iptaline ilişkin ceza mahkemesi karar-
ları CMK’nun 309/4-a maddesi kapsamında değerlendirilmektedir.
64
Öte yandan CMK’nun 309. maddesinin birinci fıkrasında da hâkim
veya mahkeme tarafından verilen hukuka aykırı kararlar bakımından
bir ayrıma gidilmemiştir. Bu durumda adı geçen bentteki “ve” bağla-
cının “veya” olarak kabulü gerekmektedir.
Bu bentte ifade olunan bir hukuka aykırılık dolayısıyla kararın
bozulması halinde aksi yönde bir ibare olmadığından bozma sonra-
sı hâkim ya da mahkeme yapacağı inceleme ve araştırma neticesinde
sanığın lehine ya da aleyhine sonuç doğurabilecek bir karar verebilir.
Bozulan karar kesin hüküm niteliğinde olan son kararlardan olma-
dığından cezanın aleyhe değiştirilmesi yasağı kapsamında değerlen-
dirilmez. Önceki karar kazanılmış hak doğurmadığından yeniden
yapılacak araştırma ve inceleme neticesinde sanık aleyhine hüküm
kurulması mümkündür.
65
Bu sonuç kanun yararına bozma kurumu-
nun niteliğini ve amacını zedelememektedir. Zira bu halde davanın
esasını çözen bir karar da bulunmadığı için verilecek hüküm veya ka-
rarda, lehe ve aleyhe sonuçtan söz edilemeyecektir.
66
67
Bozmanın ardından ilk derece mahkemesinin yapması gereken,
direnme hakkı olmadığından bozma doğrultusunda yeniden bir karar
vermektir. Bu karar, verilmekle kesinleşen bir karar olabileceği gibi,
itiraz, istinaf veya temyiz olağan kanun yoluna tabi bir karar da ola-
bilir. Kararın niteliği, kesin olup olmadığını ve başvurulacak kanun
yolunu belirleyecektir. Şüphesiz yeniden verilen bu kararın da kesin
olması veya istinaf ve temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleş-
mesi halinde şartları varsa kanun yararına bozma konusu olması
mümkündür.
64
CGK., 16.06.2009-2009/7-113-164.
65
Kuyucu, s. 170.
66
CGK., 29.1.2013 T., 2012/14-1324 E., 2013/27 K.
67
Bu durum, uyuşmazlığın esasını çözmeyen kararlarının bozulmasının aleyhe so-
nuç doğurabileceği ve kanun yararına bozma kurumunun hukuki hataları sade-
ce nazari olarak düzeltmek amacına aykırı düştüğü gerekçeleriyle eleştirilmiştir
(Bkz., Kunter, s. 1063, Erem, s. 581, Nevzat Toroslu/Metin Feyzioğlu, Ceza Muha-
kemesi Hukuku, Ankara 2013, s. 382).