37 / 473
Anayasa Mahkemesi’nin Laiklik ve Bölünmez Bütünlük İlkeleri Ve Hegemonik Koruma ...
36
siyasal hayata hakim olan siyasi aktörler kendi tercihleri ve ihtiyaç-
larına hizmet eden bir yargı mekanizması için gerçek anlamda yargı
bağımsızlığına da istikrarlı bir şekilde karşı çıkmaktadırlar ve yargı
ağını kendi çıkar ve tercihleri doğrultusunda kullanılabilen uyumlu
bir araç haline getirmek istemektedirler.
69
Burada hak ve özgürlüklerin giderek yaygınlaşan bir şekilde ana-
yasallaşması ile birlikte yargı organı ile yasama ve yürütme ilişki-
sinin farklı bir boyutta konumlanmasına sebep olmaktadır. Çünkü
hakların anayasallaşma sürecini geçiren ülkelerde yargının yasama
ve yürütme politikaları üzerinde belli bir müdahale alanına sahip
olduğu ve bu şekilde yürütme ve yasamanın öncelikli siyasal faali-
yetlerinde belirleyici olduğu gözlemlenmektedir. Dolayısıyla siyasal
alanın bu süreçle birlikte gittikçe yargısallaştığı söylenebilir.
70
Nite-
kimHirschl’e göre “yeni anayasacılık” ile birlikte siyasal ve ahlaki an-
laşmazlıkların nihayetinde yargısal bir ihtilaf haline gelmeleri kaçı-
nılmazdır. O halde bu durumda bir “yargı iktidarı” (juristocracy) söz
konusu olmaktadır ve yargı iktidarına yönelik bu şekildeki küresel
eğilimin yirminci yüzyılın sonları ve yirmi birinci yüzyılın başların-
da devletlerin yönetim mekanizmalarında çok önemli gelişmelerden
biri olduğu söylenebilir.
71
Bu şekilde temel hak ve özgürlüklerin katalog olarak anayasalarda
yer alması ve anayasaya uygunluk denetimi doğrultusunda anayasa
yargısının geliştirilmesi yargının siyasal alan üzerindeki denetimini
arttırmakta ve böylece hukuk ile siyasetin sınırları belirsizleşmekte-
dir. Dolayısıyla kimi zaman siyasetin yargısallaştığı kimi zaman yar-
gının siyasallaştığı bu muğlak zeminde, hukuk ile siyaset arasında
çeşitli gerilimler ortaya çıkabilmektedir.
72
Çünkü hak ve özgürlüklere
69
Keith E. Whittington, “Legislative Sanctions an the Strategic Environment of Judi-
cial Review”,
Oxford University Press and New York University School of Law, I. CON
, C.
1, S. 3, 2003, s. 446.
70
Ergül, s. 122.
71
Ergül, s. 122-123.
72
Anayasa yargısının yasama üzerindeki veto rolü ve siyaset alanına doğrudan veya
dolaylı etkileme biçimi için bkz. Volcansek, s.349 vd. Gerçekten de anayasa yar-
gısının siyaset ile ilişkisinden ve siyaseti etkileme biçiminden dolayı kimi zaman
veto rolünde anlam ifade edebilmektedir. Christoph Hönnige, , “Constitutional
Courts and the Challenges They Present to Comparative Politics”, International
Word Congress, Santiago de Chile 2009, s. 2.