dergi-122

TBB Dergisi 2016 (122)

Didem YILMAZ

suç sayılması iddiası durumunda söz konusu olmaktadır. Bu suçlan-

dırma kabul edilirse, Cumhurbaşkanı yargılanmak üzere yüce diva-

na sevk edilmektedir. Sevkedilmeyle cumhurbaşkanının görevinden

ayrılmış mı yani düşürülmüş mü sayılacağı yoksa yargılama sonuna

kadar makamın vekâletle mi temsil edileceği, anayasa hükümlerinin

cevap vermediği sorulardır. Doktrinde, meclis soruşturması usulü ile

paralellik kurularak kabul edilen, cumhurbaşkanının düşmüş sayıla-

cağıdır.

Bir başka görüşte ise ilişkin bir düzenlemenin Türk Huku-

kunda yer almadığına göre, yargılanan cumhurbaşkanının görevde

kalması gerektiği belirtilmektedir.

Karşılaştırmalı hukuka bakıldığında, 1949 tarihli Alman Temel

Kanunu’nun 61. maddesinde bu konuda açık bir düzenleme olduğu

görülmektedir. Söz konusu maddenin ilk fıkrası, Cumhurbaşkanının,

yasama organı tarafından Temel Kanun’un ya da federal yasalardan

birinin açık şekilde ihlal edildiği iddiası ile suçlandırılmasını düzen-

lenmekte ardından ikinci fıkrada Anayasa Mahkemesi’nin, cumhur-

başkanının bu yönde açık bir ihlalden suçlu bulunması durumunda,

Cumhurbaşkanının görevden düştüğünü açıklayacağı ikinci fıkrada

düzenlenmektedir. Bu fıkrada ayrıca, yasama organı tarafından suç-

landırılma sonrası Mahkemenin, geçiçi bir kararla cumhurbaşkanının

görevinin “askıya” alındığına da karar verme yetkisi bulunmaktadır.

Türk Hukukunda cumhurbaşkanının vatana ihanetle suçlandırıl-

masının neticesini, 2007 öncesi ve sonrası olmak üzere iki farklı dö-

nemde ele almak gerekmektedir. Zira 1982 Anayasası’nın kabul ettiği

cumhurbaşkanı, parlamenter cumhuri rejimlerden farklılaşan yetkilere

sahiptir. Nitekim, Anayasa Mahkemesi de yukarıda değinilen 1993/18

sayılı kararında bu durumu Anayasa tarafından

cumhurbaşkanı’na “güç-

lü” ve “etkili” bir konum verilmiş

olduğu şeklinde açık olarak ifade etmiştir.

Erdoğan Teziç, Anayasa Hukuku, Beta Y., 17. Baskı, 2014, s. 489; Bülent Tanör-

Necmi Yüzbaşıoğlu, 1982 Anayasası’na göre Türk Anayasa Hukuku, Beta Y. 14.

Baskı, İstanbul, 2014, s. 337; Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Y. 12.

Baskı, Ankara, 2014, s. 336; Yavuz Sabuncu, Anayasaya Giriş, İmaj Y., 14. Baskı,

Ankara, 2009, s:245.

Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Cilt 2, Ekin Y., Bursa, 2011,

s.97-98. Yazar, yargılama sonucunda cumhurbaşkanı hakkında beraat kararı ve-

rilmesinde sorun olmadığı belirtmekte, ancak mahkumiyet kararı için ikili bir ayı-

rım getirmektedir. Mahkûmiyet kararına bağlı hapis süresi, görevdeki cumhur-

başkanının görev süresinde daha uzun süre, bunun sürekli bir boşalma hali; daha

kısa ise, geçici bir boşalma hali sayılabileceği ileri sürülmektedir.