dergi-122

Seçim Döneminde Cumhurbaşkanının Konuşmalarının Yüksek Seçim Kurulu Tarafından ...

1982 Anayasası’nın 2007 öncesi kabul ettiği cumhurbaşkanı, mec-

lis tarafından seçilmekteydi. Cumhurbaşkanı adayı, bir parlamento

üyesi olabileceği gibi dışarıdan gösterilecek bir kişi de olabilmekteydi.

Seçim yasama organı tarafından yapıldığında, parlamentodaki siyasi

partilerin kural olarak uzlaştıkları kişinin cumhurbaşkanı seçilmesi

söz konusu olmaktadır. Bunu da, seçilen kişinin her partiye aynı mesa-

fede durmasını sağlayan bir unsur olarak değerlendirmek mümkün-

dür. Buna bir de parlamento dışından aday gösterilme usulü eklenin-

ce, 2007 öncesi cumhurbaşkanının siyaset merkezli bir konuma sahip

olduğunu iddia etmek güçleşmektedir. Bu sebeple de, icrai yetkilerini

kullanırken bir politika tercihi yapması bir ölçüde törpülenmektedir.

Ancak 2007 yılında yapılan anayasa değişikliğinden sonra, cumhur-

başkanının partilerden ve siyasetten uzaklaştığını iddia etmek olduk-

ça güçtür.

1982 Anayasasında 2007 yılında yapılan değişikliğin, cumhurbaş-

kanının niteliği ve sorumluluğu üzerinde yaptığı etkiyi incelemeden

önce, kısaca bu değişikliğin neden gerçekleştiğini hatırlamak ve be-

nimsenen düzenlemenin ortaya çıkardığı yeni durumu ele almak ge-

rekmektedir.

Bilindiği üzere, 2007 yılının Mayıs ayında cumhurbaşkanı Ah-

met Necdet Sezer’in görev süresi dolacak olması sebebiyle yapılan

cumhurbaşkanlığı seçimi, parlamentoda bir siyasi kriz yaratmıştı. İlk

tur seçimleri tamamlanmasının ve bu parlamento kararının anayasa

mahkemesi tarafından eylemli içtüzük değişikliği sayılarak iptal edil-

mesinin

ardından gerçekleşen genel seçimler sonucu oluşan yeni ya-

sama organınca bir anayasa değişikliği hazırlanmış

ve 21 Ekim 2007

günü yapılan halkoylamasında kabul edilerek yürürlüğe girmiştir.

Bu değişiklik cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini düzen-

lemektedir. Adaylık için ise bağımsız adaylık usulü benimsenmemiş,

adayların siyasi partiler tarafından gösterilmesi yolu tercih edilmiş-

tir. Şu durumda, cumhurbaşkanı seçimleri, siyasi partilerin katılımını

ve desteğini zorunlu hale getirmiş bulunmaktadır. Gerçi önceki dü-

zenlemeye göre de cumhurbaşkanının siyasi partilerin gösterecekleri

adaylar arasından seçilmesi ile siyasetin içinden çıktığı söylenebilir.

AYMK E. 2007/45, K. 2007/54, kt: 01.05.2007; RG: 27.06.2007-26565.

Kanun no: 5678, kt: 31.5.2007.