dergi 123

TBB Dergisi 2016 (123)

Emine Aslı KÜÇÜKAYDIN

233

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda mahkemelerin görevlerinin

belirlenmesi hususunda dava konusunun değer ve miktarı önem taşı-

madığı için bu hükmün karşılığı da bulunmamaktadır. Kanun’da karşı

davada göreve ilişkin m. 4’te şöyle bir düzenleme yer almaktadır:

“ Ki-

ralanan taşınmazların, 9/6/1932

tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa

göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira

ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları

konu alan davalar ile bu davalara

karşı açılan davaları

,…

görürler

madde referans alınmak suretiyle şu tespit yapılmalıdır: Sulh hukuk

mahkemeleri Kanun’da belirtilen istisnai hallerde görevli mahkeme

olduğuna göre, m. 4 sadece a bendindeki konular yönünden karşı dava

açılması halinde sulh hukuk mahkemesinin görevli olacağını belirt-

miştir. Bunun mefhum-u muhalifinden şu çıkarıma gidilecektir: Asıl

dava açısından sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu diğer halle-

re (m. 4 b, c ve ç bentleri uyarınca) yönelik olarak bir karşı dava açıldı-

ğında ve bu dava bakımından asliye hukuk mahkemesi görevli oldu-

ğunda; mahkeme iki dava bakımından da görevsizlik kararı vererek

dosyayı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile “genel görevli mahkeme”

haline dönüştürülen asliye hukuk mahkemesine gönderecektir. Di-

ğer uyuşmazlıklar açısından ise dava konusunun değer ve miktarına

bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına

ilişkin davalarda aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk

mahkemesi görevli olduğu için (HMK. m. 2) asıl dava ve karşı dava

zaten asliye hukuk mahkemesinde incelenip karara bağlanacaktır.

Son olarak şu da belirtilmelidir: Asıl davanın sulh hukuk mahke-

mesinin görevine girdiği durumda, dava asliye hukuk mahkemesin-

de açılmış olsa; karşı dava da asliye hukuk mahkemesinin görevine

girmekteyse; mahkemenin asıl dava için görevsizlik kararı vermesine

gerek olmaksızın her iki dava asliye hukuk mahkemesinde incelenip

karara bağlanacaktır.

dava Asliye mahkemesinin, karşı dava ise Sulh Mahkemesinin görevine girmekte

ise bu halde de davaların her ikisine birden Asliye Mahkemesinde bakılır.” Y. 3.

HD. , E. 2004/8311, K. 2004/9879, T. 27.9.2004.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu açısından bu hüküm m.5’in istisnası olarak

değerlendirilmiştir. Çünkü bu davalarda dava konusunun değerine bakılmaksı-

zın sulh hukuk mahkemesi görevlidir. Bkz. Orbay Bahri Ulgar, Medeni Usul Hu-

kukunda Karşılık Dava, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2011, s. 80.

Kuru, s. 3924. Bu görüşe her ne kadar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu döne-