270 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
Mehmet Ali AKSOY
269
lerden farklı olarak bu durumda geminin ihtiyati haczi için borçlunun
deniz alacağının doğumu sırasında borçtan sorumlu olması yeterlidir.
İhtiyati haczin ileri sürüldüğü sırada borçlunun geminin mülkiyetini
elde etmesi ihtiyati haciz istenmesinin bir şartı olarak aranmaz. Böy-
lece deniz alacakları Türk Hukukunda, kiracının veya üçüncü kişinin
borcu için malikin gemisinin satılmasına imkân vermesi ve bu vesiley-
le şartların oluşması durumunda geminin ihtiyati haczinin kiracının
borcu için de istenebilmesi açısından önem arz eder.
43
2.1.3. Gemi Üzerinde Bir Ayni Hakla Teminat Altına Alınan
Alacaklar
İhtiyati haciz, alacağı güvence altına almak için başvurulan geçici
hukuki himaye tedbiridir. Taşınır rehinleri zilyetliğe bağlı olduğunda,
taşınmazlar ise belirli bir alanda sabit olduğundan
44
alacağın rehinle
teminat altına alınması durumunda eşyaya el konulması gerekmeye-
ceği için
45
yeterli güvenceye bağlandığı kabul edilir. Bu nedenle çifte
güvenceye kavuşacağı için rehin hakkı sahibinin ihtiyati haciz iste-
mesinde hukuki menfaati bulunmadığı kabul edilir. Ayrıca alacağın
rehinden sağlanacağı ve “teslim şartı” bulunması nedeniyle rehinle
temin edilen alacaklarda haciz aşaması da yoktur.
46
Bundan dolayı İİK
m. 257 uyarınca rehinle temin edilmiş alacaklar için ihtiyati haciz ta-
lep edilemez.
47
Gemi rehininde ve ayni teminat hakkına sahip diğer alacaklarda
ise teslim yükümlülüğü bulunmaması alacaklının söz konusu hak-
larını kullanabilmesi için teminat konusu mala el koymasını gerekli
kılmaktadır. Bu ise ihtiyati tedbir yasağı nedeniyle ihtiyati haciz mües-
sesesi ile sağlanmaktadır. Bu nedenle söz konusu alacaklar için alacak-
lının ihtiyati haciz talep etmesinde hukuki menfaati bulunduğu kabul
edilir.
edeceği için geminin maliki değişse dahi yeni malike karşı da söz konusu olacaklar
ileri sürülebilecektir. Ülgener, s. 12.
43
TTK m. 1369 Madde Gerekçesi.
44
Turgut Kalpsüz, Gemi Rehni, 4. Bası, Ankara, BTHAE, 2001, s. 154.
45
Türkel Doğuş Taylan, Gemi Alacaklısı Hakkının Paraya Çevrilmesi, Güncel
Hukuk Yayınları, İzmir, 2008, s. 51.
46
Yılmaz s. 1079, 1080.
47
Ancak rehnin karşılamayacağı saptanan alacak kısmı için ihtiyati haciz kararı
verilebilmelidir. Önen, s. 253