316 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
Ş. Barış ÖZÇELİK
315
sözleşmenin gerektirdiği şekilde ifasını engelleyen, öngörülemez ve
kaçınılamaz (önlenemez) nitelikte olayların mücbir sebep olarak kabul
edilebileceğini söylemek mümkündür.
41
Kamu İhale Kurulu’nun sözleşmeye aykırılığın mücbir sebepten
kaynaklandığı görüşünü benimsediği kararlarına şu örnekler verile-
bilir:
- Bir yapım işinin, mevsim normallerinin öngörülemez derecede
üzerinde miktarda meydana gelen yağmur ve kar yağışını nede-
niyle tamamlanamaması,
42
- Mal (kırsal motorin) teminine ilişkin sözleşmenin kurulmasından
sonra yürürlüğe giren hukukî düzenlemeler nedeniyle teknik şart-
namede belirtilen nitelikte mal temininin imkânsız hale gelmesi,
43
- Hizmet alımı sözleşmesine konu ambulans helikopterin düşmesi,
44
- Yüklenicinin yurt dışındaki tedarikçisinin, ülkesindeki mevzuat
gereği öncelikle o ülke hükümetinin taleplerini karşılamakla yü-
kümlü olması ve ihale sözleşmesinin imzalanmasından sonra il-
gili hükümetten böyle bir talep gelmiş olması nedeniyle sözleşme
konusu malın zamanında teslim edilememesi.
45
Kanımca sonuncu olayda söz konusu olan türde bir engelin müc-
bir sebep sayılması isabetli değildir. Zira her şeyden önce satış söz-
leşmesinde satıcının satılanı temin edememesi riski (
procurement risk,
41
Ortada mücbir sebep sayılabilecek bir durum bulunmamasına rağmen idarece
yükleniciye süre uzatımı verilmesi halinde, gecikme cezası tahakkuk ettirilme-
miş olmasından doğan kamu zararı sorumlulara ödetilir. Bkz. Sayıştay 6. D, T.
15.10.2009, K. 11975 sayılı kararı: “Yüklenici firmaya döşeme plakları üretim sü-
recinin uzun sürmesi ve dolayısıyla yükleniciye geç teslim edileceği gerekçesiyle
süre uzatımı verilmiş olup, bu sebep yukarıda belirtilen mücbir sebeplerden hiç
birine girmediği gibi idarenin neden olduğu bir sebep de değildir. Çünkü; yük-
lenici firmanın, taahhüt konusu yapım işinde kullanacağı malzeme ve ekipmanı
planlamak suretiyle ihaleye katılması gerekir. Açıklanan gerekçeyle, yukarıda be-
lirtilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak süre uzatımı verilip gecikme cezası ke-
silmesine engel olmak suretiyle neden olunan kamu zararının sorumlulara ödetti-
rilmesine, karar verildi.” (Kararın tam metni için bkz. Kazancı, E.T.: 15.1.2016)
42
Kamu İhale Kurulu, 12/10/2009 Tarih, 2009/DK.D-138 Sayılı Kararı (Bkz. www.
kilichukuk.org,E.T.: 15.1.2016).
43
Kamu İhale Kurulu, 3/3/2011 Tarih, 2011/DK.D-27 Sayılı Kararı (Bkz. www.kik.
gov.tr,E.T.: 15.1.2016).
44
Kamu İhale Kurulu, 24/02/2009 Tarih, 2009/DK.D-26 Sayılı Kararı (Bkz. www.
kilichukuk.org,, E.T.: 15.1.2016).
45
Kamu İhale Kurulu, 9/4/2009 Tarih, 2009/DK.D-53 Sayılı Kararı (Bkz.
www.ki- lichukuk.org, E.T.: 15.1.2016).