dergi 123

TBB Dergisi 2016 (123)

Meltem Deniz GÜNER-ÖZBEK

361

larının zararı önlemek için makul surette alınabilecek tüm önlemleri

aldıklarını veya bu tür önlemleri almanın imkânsız olduğunu ispat

ederse sorumluluktan kurtulur.

101

TSHK’nın 122’inci maddesinde de taşıyıcının, havayolu ile yolcu,

bagaj veya yükün taşınmasındaki gecikmeden doğan zarardan so-

rumlu olduğu belirtilmektedir. Daha önce de belirttiğimiz gibi taşıyı-

cı, 123’üncü maddede yer alan genel sorumluluktan kurtulma prensibi

uyarınca kendisinin ve adamlarının zararı önlemek için gerekli olan

bütün tedbirleri aldıklarını veya bu tedbirleri alma olanağı bulunma-

dığını ispatlarsa sorumlu değildir.

Dikkat edilirse Montreal Sözleşmesi ve TSHK’nın Varşova Söz-

leşmesinin 20’inci maddesinden gelen 122’inci maddesi “gerekli tüm

önlemler” ifadesi yerine “makul tüm önlemler” ifadesi hariç aynıdır.

Varşova Sözleşmesindeki “gerekli tüm önlemler” ifadesini mahkeme-

lerin “makul tüm önlemler” olarak yorumladıkları belirtilmektedir.

102

Bu itibarla gecikme zararlarından sorumluluğun niteliği açısından

Montreal Sözleşmesi ile TSHK arasında bir fark yoktur.

Sorumluluğun sınırı bakımından ise Varşova Sözleşmesinde ge-

cikme zararları için bir sınır yer almaz. Sözleşmede gecikme zararları

bakımından bir sınıra yer verilmemiş olmasının taşıyıcının gecikme

zararlarından sınırsız olarak sorumlu olacağı anlamına gelmediği be-

lirtilmektedir.

103

Montreal Sözleşmesinde ise gecikme zararları dolayı-

sıyla taşıyıcının sorumluluğu yolcular için 4.150, bagaj için 1.000 ÖÇH

ile sınırlıdır.

E. Eşya Taşıma Sözleşmeleri

Eşya taşımalarına ilişkin olarak Montreal Sözleşmesi Türkiye’nin

de taraf olduğu Varşova/Lahey Sözleşmesini tadil eden 4 Numaralı

Montreal Protokolü’ndeki hükümleri benimsemiştir. TSHK’nın yük ta-

şımalara ilişkin hükümleri ise sadece Varşova/Lahey Sözleşmesi hü-

kümlerine aittir.

101

Montreal Sözleşmesi m .19.

102

Tompkins, sf.239

103

J.W. Lee/J.C. Wheeler, “Air Carrier Liability For Delay: A Plea to Return to Inter-

national Uniformity” , 77 J. Air L. & Com. 43, sf. 49.