363 / 497
Varşova ve Montreal Sözleşmelerinin Eş Zamanlı Uygulanması, Havayoluyla Yapılan ...
362
A. Hava Yük Senedi
Hava yük senedinin içeriği TSHK’nın 110’uncu maddesinde dü-
zenlenmiştir ve yolcu biletinde olduğu gibi pek çok unsur içermek-
tedir. Montreal Sözleşmesinde ise içerik sadeleştirilmiştir. Senette
sadece kalkış ve varış yerinin, kalkış ve varış yeri aynı ülke sınırları
içindeyse kararlaştırılan bir veya birden fazla duraklama yerinin ve
eşyanın ağırlığının belirtilmesi yeterlidir.
104
Sözleşmenin yük senedine ilişkin hükümlerine uyulmaması taşı-
ma sözleşmesinin varlığını ve geçerliliğini etkilemez. Taşıma sözleş-
mesine Montreal Sözleşmesi uygulanacaktır ve yolcu biletinde olduğu
gibi TSHK’dan farklı olarak sorumluluğun sınırlandırılmasına ilişkin
hükümler de hava yük senedinin yokluğuna veya eksikliğine rağmen
uygulanmaya devam edecektir.
105
B. Taşıyıcının Eşyanın Uğradığı Zarar Dolayısıyla
Sorumluluğu
TSHK’da taşıyıcının bagaj ve yüke ilişkin sorumluluğu aynı şe-
kilde düzenlenmiştir. Eşyanın kaybı veya zarara uğraması halinde,
zarara sebebiyet veren olay, havayolu ile taşıma sırasında meydana
gelmiş ise zarardan taşıyıcı sorumludur.
106
Taşıyıcı, kendisinin ve
adamlarının zararı önlemek için gerekli olan bütün tedbirleri aldık-
larını veya bu tedbirleri alma olanağı bulunmadığını ispatlarsa so-
rumlu değildir.
107
Montreal Sözleşmesine göre taşıyıcı eşyanın zıya veya hasarından
zarara sebebiyet veren olayın hava yoluyla taşıma sırasında meyda-
na gelmesi halinde sorumludur.
108
Zarar eşyanın mahiyetinden veya
kusurundan, paketlemenin üçüncü bir şahıs tarafından yapılması ha-
linde eşyanın yanlış paketlenmesinden; savaş veya silahlı çatışmadan
veya kamu makamlarının eşyanın ülkeye girişi, çıkışı veya transit ge-
104
Montreal Sözleşmesi m.5. 4 Numaralı Montreal Protokün’nde bu hüküm haliha-
zırda sadeleştirilmiştir.
105
Leon, sf.1180.
106
TSHK m.121.
107
TSHK m.123.
108
Montreal Sözleşmesi m.18/1.