38 / 497
TBB Dergisi 2016 (123)
A. Ersoy KONTACI
37
İşte, bir yandan çağdaş toplumların heterojen yapısı ve iç bölün-
meleri, diğer yandan da nispi temsil sistemlerinin bu heterojenliği ka-
musal iktidarın oluşumuna yansıtan özelliği sebebiyle; günümüzün
pek çok demokrasisinde partiler, yasama meclislerinde tek başlarına
hükümet olabilmek için gereken çoğunluğa ulaşamamakta ve yürüt-
me iktidarının oluşturulabilmesi için koalisyonlara ihtiyaç duyulmak-
tadır. Başka bir anlatımla, seçimler sonucunda hiçbir partinin tek ba-
şına parlamentodaki sandalyelerin çoğunluğunu elde edememesi ve
bunun sonucu olarak da, birden fazla partinin parlamentoda çoğun-
luk oluşturacak şekilde bir araya gelmesi şeklinde tanımlanabilecek
olan koalisyonlar
10
, çağdaş demokrasilerin vazgeçilmez unsurların-
dan biri haline gelmiş bulunmaktadır. Bu çerçevede, koalisyonların
çağdaş demokrasilerdeki yeri ve yaygınlığı hakkında sağlıklı bir fikir
sahibi olabilmek için, aşağıdaki tabloda gösterilen verilerden yararlan-
mak mümkündür:
Tablo 1:
Avrupa’da koalisyon ve tek parti hükümetleri 1945 - 1999
11
Hollanda
-------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- --------
Lüksemburg -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- --------
Almanya
XX --- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- --------
Belçika
XXXX -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- --------
Finlandiya XXXX X ----- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- --------
Fransa
XXXX XXX -- -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- --------
İtalya
XXXX XXXX -------- -------- -------- -------- -------- -------- -------- --------
Avusturya XXXX XXXX XXXX XX --- -------- -------- -------- -------- -------- --------
Danimarka XXXX XXXX XXXX XXXX X ----- -------- -------- -------- -------- --------
İrlanda
XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XX --- -------- -------- -------- --------
Portekiz
XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX X ----- -------- --------
İsveç
XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XX --- -------- --------
Norveç
XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXX -- -------- --------
Yunanistan XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX XXX --
10
Fuad Aleskerov, Hasan Ersel ve Yavuz Sabuncu, Seçimden Koalisyona Siyasî
Karar Alma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1999, s. 144. Koalisyon hükümetleri
hakkında bir başka tanım ise, Browne tarafından önerilmektedir: Buna göre, koa-
lisyon hükümetlerinin; “devletin paylaşılan hükümet aygıtı üzerindeki kontrolü
ele geçirerek, koalisyon protokolünde yer alan hedeflere ulaşılabilmesi amacıyla
güçlerini birleştiren bir grup siyasî parti” olarak tanımlanması mümkündür. Bkz.
E. C. Browne, Coalition Theories: A Logical and Empirical Critique, Sage Publica-
tions, California 1973, s. 14.
11
Kaynak: Müller ve Strøm, 2003, s. 2.