dergi 123

Eski Yunan Yargı Sistemi: MÖ IV. Yüzyılda Atina’da Yargıçlar ve Mahkemeler

444

erkek üyesinden oluşurdu.

Söz konusu mahkemelerin önemi hak-

kında çok fazla bilgi yoktur. Günümüze ulaşan tek bilgi, görev ya-

pacak yargıçların liyakat esasına dayalı olarak seçildiğidir. Bu köklü

kurumların gelişmiş demokrasi çatısı altında yaşayıp yaşamadığı ise

muallâktır, ancak MÖ IV. yüzyılın erken dönemlerinde ortadan kalk-

mış gibi görünmektedir.

Areopagos Mahkemesi

Areopagos Meclisi üyeleri arasından kurayla seçilerek oluşturu-

lan Areopagos Mahkemesi’nin cinayet davalarıyla ilgilenen en eski

kurum olduğu bilinir. Beş mahkemenin arasında planlayarak/kasıtlı

ve isteyerek cinayet işleme, öldürme amaçlı yaralama, kundakçılık ve

zehirleme suçlarının bütün davaları her ayın son üç gününde Areo-

pagos Mahkemesi’nde görülürdü. Her biri eski birer

arkhon

olan yar-

gıçların önceki görevlerinde duruşmalara başkanlık yapmış oldukları

için yargılama usulleri konusunda deneyimleri vardı. Bu nedenle iyi

bir yargıcılar kurulu olan ve büyük bir saygınlığı bulunan Areopagos

Mahkemesi’nin yargılamaları sonucunda cinayetin cezası ölüm ve ha-

ciz, yaralamanın ise sürgün ve hacizdi.

Palladion Mahkemesi

Bu mahkeme, Atina kentine adını veren tanrıça Athena’nın Batı

Anadolu’da Troya/Hisarlık kentinde bulunan ve bu kentin sağ ve

esen kalmasının güvencesi sayılan, sihirli özelliklere sahip en eski

kült heykeli olan Palladion’dan alır

. Söz konusu Palladion heykeli

ele geçirilmeden Troya kenti alınamazdı, bu nedenle Odysseus ile

Diomedes bir gece gizlice Troya’ya girerek heykeli çaldılar ve kenti

korunmasız bıraktılar. Bu mahkeme kasti olmayan cinayetleri, ölü-

me yol açma vakalarını, köleleri,

metoikos

ları (yerleşik yabancılar) ve

Douglas Maurice Macdowell, s. 117.

Efsaneye göre, ırmak tanrısı Triton tarafından eğitilen tanrıça Athena’nın oyun

arkadaşı eğiticisinin kızı Pallas’tır. İki küçük tanrıça savaş oyunları oynarlarken,

Pallas Athena’nın attığı mızrakla vurularak ölür. Bu duruma çok üzülen Athena,

Pallas’ın adını almaya ve onun adına bir heykel dikmeye karar verir. Palladion

adıyla ünlü bu heykel, Troya kentinin kurulmasında da yıkılmasında da büyük

önem taşır. Palladion zaman içerisinde bulunduğu kenti ya da devleti koruyan

herhangi bir kutsal nesneyle özdeşleştirilmiştir.