Dergi(124)

Türk Hukukunda Anayasa Mahkemesi Kararlarının Geriye Yürümezliği Sorunu...

202

edilen kanunun geçmişe yürümemesi halinde bu sefer “hak kaybı”

hususu gündeme geleceğinden, bu durum da iptal kararlarını geç-

mişe yürümesi gerektiğini göstermektedir. Bu konuda dile getirilen

iki örnekten biri SSK emeklilerine verilen süper emeklilik yasasının

iptali halinde, bu emeklilerin maaşlarının dondurulması yasanın ge-

riye yürütülmek suretiyle kazanılmış hak, adalet, hakkaniyet hukuki

güvenlik ve istikrar ilkelerinin ihlalini doğuracağından iptal kararı-

nın geriye yürümemesi gerektiği, buna karşılık milletvekillerine kı-

yak emeklilik öngören yasanın iptal edilmesine rağmen aynı nitelikte

yapılan yasanın iptale rağmen geriye yürümediği için sonradan vekil

olanlara kıyasen mevcut milletvekillerinin fahiş bir maaş alması, ada-

let, hakkaniyet, eşitlik, kamu yararı ve kamu düzeni bakımından geri-

ye yürütülme gerektiği dile getirilmektedir.

İptal kararlarının geçmişe yürümemesinden amaçlanan bireyle-

rin devlete olan güvenini korumaktır. Böylece, kazanılmış hakların

korunması amaçlanmaktadır. Ancak yukarıda da izah edildiği üze-

re, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararlarının geçmişe yürümemesi

haksız ve hukuka aykırı birtakım uygulamaları beraberinde getire-

bilir. İptal kararının gerekçesi Resmi Gazete’de yayımlanmasına ka-

darki süre içerisinde birtakım işlemler yapılabilir. Çünkü gerekçeli

karar Resmi Gazete’de yayımlanana kadar o kanun iptal edilmemiş

sayılacaktır. Bu konuda yakın geçmişteki en çarpıcı örneklerden biri

eşitliğe ve hakkaniyete aykırı olan ve Anayasa Mahkemesi tarafından

defalarca kez iptal edilen “kıyak emeklilik” yasasıdır.

Yukarıda de-

ğinilen ve Anayasa Mahkemesi tarafından tam dokuz kez iptal edi-

len kıyak emeklilik yasası iptallere rağmen tekraren yasalaştırılmış ve

yasalaşmakla hüküm ve sonuçlarını doğurması ve sonradan Anayasa

Mahkemesi’nce iptal edilmesine karşın iptal kararlarının geriye yürü-

memesi nedeniyle iptal kararlarının bir anlamı ve işlevi olmamıştır.

Bu şekilde iptal kararlarının yürürlüğe gireceği tarihin ertelendiği

durumlarda bu kanunlara göre işlemyapacakmahkeme ve hâkimlerin

ne şekilde davranacağı bir sorundur. Anayasa’nın önemi dikkate alın-

dığında iptal kararı yürürlüğe gireceği tarihe kadar iptal edilen yasa

Yıldırım, s. 73.

Kılınç, s. 73; Emin Memiş, Türkiye’de Anayasa Gelişimleri Eğrisi (1808-2005)-Ana-

yasa Hukuku Notları Genişletilmiş ve Yenilenmiş 4.Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul

2005, s. 470.