Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Yeşim YILMAZ

253

Hukukumuzda hak ve özgürlüklerin korunması, kamu düzeni-

ni sağlamak ve suç işlenmesinin ve tehlikelerin önlenmesi için yapı-

lan önleme araması ve suçun işlenmesinden sonra, suçun ve failinin

ortaya çıkarılması için yapılan adli arama olmak üzere iki tür arama

vardır.

Suçun işlenmesinden sonra söz konusu olan adli aramanın

amacı şüpheli veya sanığın yakalanması, delil elde edilmesi veya mü-

sadereye konu olan eşyanın ele geçirilmesi; konusu ise konut, işyeri,

eşya veya aranacak kişi olabilir.

Bu çalışma kapsamında delil elde

etmek veya şüpheliyi yakalamak için başvurulan bir tedbir olarak adli

arama incelenecektir.

I. Adli Arama

A. Tanım ve Kavram

Ceza muhakemesinin gayesine erişilmesi maksadı ile saklanan sa-

nığın ve delillerin elde edilmesi için bir kimseninmeskeninde, etrafı çev-

rili sair mahallerinde, üzerinde ve eşyasında yapılan araştırma işlemine

adli arama denilmektedir.

Adlî ve Önleme Aramaları Yönetmeliği’nin

5. maddesinde ise adlî arama, bir suç işlemek veya buna iştirak veyahut

yataklık etmek makul şüphesi altında bulunan kimsenin, saklananın,

şüphelinin, sanığın veya hükümlünün yakalanması ve suçun iz, eser,

emare veya delillerinin elde edilmesi için bir kimsenin özel hayatının ve

aile hayatının gizliliğinin sınırlandırılarak konutunda, işyerinde, kendi-

sine ait diğer yerlerde, üzerinde, özel kâğıtlarında, eşyasında, aracında

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile diğer kanunlara göre yapılan

araştırma işlemi olarak tanımlanmıştır.

Tanımlardan da anlaşıldığı üzere, elle tutulan, gözle görülen ve

suçu ispata yarayan fiziki delil elde etmeyi sağlayan bir koruma tedbiri

olan aramanın amacı, suç delili olacak eşya veya aranan kişiyi ele geçir-

mektir. Bu kapsamda arama delillerin toplanmasına ve böylece failin

Kunter-Yenisey-Nuhoğlu, s. 1036.

Hakan Hakeri, Yener Ünver, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, 9. Bas-

kı, Ankara, 2014, s. 395; Bahri Öztürk, Durmuş Tezcan, Mustafa Ruhan Erdem,

Özge Sırma, Yasemin F. Saygılar Kırıt, Özdem Özaydın, Esra Alan Akcan, Efser

Erdem, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, 4.

Baskı, Ankara, 2012, s. 471.

Feridun Yenisey, Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku Ders Kitabı, Bahçe-

şehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2014, s. 535.