Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Yeşim YILMAZ

259

arama tedbirine başvurabilmek açısından soruşturmanın başlayabil-

mesi için gerekli olan basit şüpheden daha kuvvetli, yakalama için

gerekli kuvvetli şüpheden ise daha hafif bir şüphe olan makul şüphe

gerekmektedir. Koruma tedbirlerine başvurmak için aranan şüphenin

gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespiti ise delillerin değerlendirilmesi

yoluyla gerçekleştirilmelidir.

Arama makul şüpheye dayanmıyorsa

arama kararı veya emri ve dolayısıyla arama hukuka aykırıdır ve ara-

madan elde edilen de delil de hukuka aykırı bir delildir.

İfade etmek

gerekir ki, kamuoyunda gündeme gelen makul şüphe tartışmaları

kavramın içeriğine yönelik olmaktan ziyade, yorumlayacak makam-

lara güvensizlikten kaynaklanmaktadır.

b. Diğer Kişiler Bakımından

Hakkında arama yapılabilecek kişiler kanunda suç şüphesi altın-

da bulunan kişiler ve diğer kişiler olmak üzere ikiye ayrılmıştır. O

halde şüpheli veya sanık olmayan üçüncü kişiler hakkında da arama

gılaması sisteminin en temel taşlarından birisidir. Ayrıntılı bilgi için bkz. Meh-

met Yayla, “Ceza Yargılamasında İspat İçin Yenilmesi Gereken Şüphe; Türkiye

ve Amerika Birleşik Devletleri Sistemlerinin İncelenmesi”,

Ankara Barosu Dergisi

2013/3, s. 289 vd.

Bkz. Aydemir v. Türkiye (Başvuru No: 17811/04 Karar Tarihi: 24 Mayıs 2011)

“AİHM, aramanın düzenlenme amacının bir tünel yoluyla tutukluların hapisten

kaçmalarını engellemek olduğunu gözlemlemektedir. Hâkimin hangi delil un-

surlarına dayanarak ihtilaflı arama emrini çıkardığı açık bir şekilde ortaya kon-

mamış, sadece emniyet müdürlüğünün Cumhuriyet savcısına gönderdiği yazıda

yer alan oldukça genel, kısa ve öz açıklamalarla yetinilmiştir. Bu noktada AİHM,

ceza mahkemelerinin ilgili şahısların evlerinde arama yapılmasını gerektirecek

somut deliller olmadığı yönündeki tespitlerini kayda geçmektedir. Her halükar-

da, AİHM burada sadece cezaevi yakınlarında bulunan kırk dokuz adresle ilgili

yoğun bir polis operasyonu yapıldığını not edebilmektedir. Dolayısıyla, söz ko-

nusu müdahale, sistematik bir biçimde cezaevinin hemen yakınında bulunan tüm

evleri hedef alan bir tedbirdir.”

“… gündüz vakti cadde üzerinde yürürken kolluk güçlerince durdurulan sanı-

ğın elinde bulunan poşetin aranması için ortada “makul şüphe”yi gerektiren ol-

gular ve buna bağlı olarak da arama kararı veya emri verilebilmesinin koşulları

bulunmadığı halde, sanık hakkında yalnızca “çeşitli suçlardan kaydı bulunduğu”

gerekçesiyle, hukuka aykırı bir şekilde yapılan arama sonucu delil elde edilmiş-

tir. Sanık hakkında yalnızca “çeşitli suçlardan kaydı bulunduğu” gerekçesiyle hu-

kuka aykırı bir şekilde yapılan arama sonucu elde edilen deliller ile buna ilişkin

düzenlenen tutanağa dayanılarak, atılı hırsızlık ve 6136 sayılı Yasa’ya aykırılık

suçlarından sanığın hükümlülüğüne karar verilmesi hukuka aykırıdır.” Yargıtay

2. Ceza Dairesi E. 2012/29290 K. 2013/27219 T. 20.11.2013

www.kazanci.com

Eri-

şim Tarihi: 12.3.2015