Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Bahattin ARAS

363

Ancak medeni yargılamada da biçimsel delil ilkesinin uygulanmadığı

istisnai durumlar bulunmaktadır. Mesela, haksız fiil nedeniyle açılan

bir davada zararın varlığının ispatı konusunda maddi gerçek aran-

dığından delil serbestîsi ilkesi söz konusudur. Ceza yargılamasında

ise delillerin önceden hazırlanması söz konusu olmadığından delil

serbestîsi ilkesi geçerli olup uyuşmazlık her türlü yasal yollarla elde

edilmiş delille ispat edilebilir. Dolayısıyla hâkim tarafların delilleri ve

talepleriyle bağlı olmadığı gibi elde edilen delilleri vicdani kanaatine

göre değerlendirir.

Ceza yargılamasında temel olarak “in dubio pro reo” yani “şüp-

heden sanık yararlanır” ilkesi uygulanmaktadır. Ayrıca ceza hâkimi,

delillerin takdiri konusunda daha sıkı davranıp farklı noktalardan ha-

reket ettiği halde, hukuk hâkimi aynı olayı daha basit delillerle ispat-

lanmış kabul edebilir.

Ceza yargılamasında yargılamanın kısa sürede bitirilmesinde

kamu yararı olduğundan dolayı yargılamayı hızlandıracak uygula-

malara yer verilmiştir. Bu kapsamda istisnalar haricinde dava zama-

naşımının durması ve kesilmesi buna örnek verilebilir. Ceza davasının

uzaması belirli durumlarda ve belirli sürelerle olabilir. Buna karşılık

olarak medeni yargılamada dava açılması ile zamanaşımı kesilir ve bir

daha zamanaşımı söz konusu olmaz.

c. Genel Olarak Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının

Birbirine Etkisi

Hukuk ve ceza mahkemesinin farklı usuller ve ilkeler çerçevesin-

de verdikleri kararları belli durumlarda birbirlerine etkilemektedir.

Bir fiilin hem suç hem de haksız fiil oluşturduğu hallerde, bu mah-

kemelerin verdikleri kararlar birbirlerini etkilemektedir. Bu bağlamda

ceza mahkemesi kararının hukuk mahkemesi kararına etkisi hususu-

Centel, Zafer, s.7; Ali Rıza Çınar, “Hukuka Aykırı Kanıtlar”,

TBBD

, Ankara 2004,

S.55, s.34.

Kılıçoğlu, (Haksız Fiil), s.192-193.

Deliduman, Seyithan: “Son Değişiklikler Çerçevesinde Hukuk Muhakemeleri Ka-

nunu İle Borçlar Kanunu İlişkisi”,

Yalova Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

Yalo-

va 2012, S.1, s.2; Veysel Başpınar, Mehmet Altunkaya, “Depremden Doğan Zarar-

ların Tazmininde Zamanaşımının Başlaması ve Süresi”,

AÜHFD,

C.57, S.1, s.117;

Centel/Zafer, s.8.