453 / 561
Tasarrufun İptali Davalarının Kamu İcra Hukuku ve Genel İcra Hukuku Çerçevesinde Özel...
452
açılan iptal davaları için öngörülmüştür. Kamu icra hukukuna göre
açılan tasarrufun iptali davalarında ise, sayılan şartların karşılığı şu
şekilde belirlenebilir; 1- Kesinleşmiş bir amme alacağının bulunması,
2- Kesinleşen amme alacağı için tahsil dairesince yapılan takibin ke-
sinleşmiş olması, 3- Amme alacağının iptal konusu tasarruftan önce
doğmuş olması.
B- Özel Dava Şartları
1- Kamu İcra Hukukuna Göre Açılan Tasarrufun İptali
Davalarında Geçerli Bir Aciz Belgesinin Varlığının Gerekip
Gerekmediği Sorunu
İİK’nun 277. maddesi hükmü uyarınca, genel icra hukukundan
kaynaklanan iptal davalarında borçlu hakkında alınmış geçici (İİK m.
105/2) veya kesin aciz belgesinin (İİK. m. 105/1, 143) bulunması özel
bir dava şartıdır. Alacaklıların, alacaklarını alabildikleri sürece, hu-
kuki yarar yokluğundan borçlunun yapmış olduğu tasarrufları iptal
ettirme hakları mevcut değildir.
71
Alacaklının iptal davası açabilmesi
için alacağını kısmen veya tamamen alamaması gerekir.
72
Bu nedenle,
alacaklının alacağını alamadığını ispatlaması için aciz belgesinin var-
lığı aranır.
Tasarrufun iptali davasının açılabilmesi için alacaklı amme ida-
resinin vadesinde ödenmeyen amme alacağının tahsiline yönelik ola-
rak yaptığı takip işlemlerinin sonuçsuz kalması ve alacağın teminata
bağlanmamış olması şarttır. Ayrıca amme borçlusu hakkında yapılan
icra takibi ile haczedilen malların borca yeter miktarda olup olmadığı
belirlenmelidir. Haczedilen malların değeri amme alacağına yetiyor
ise, tasarrufun iptali davası açılamaz.
6183 sayılı Kanun’un 75/1 maddesine göre, amme borçlusunun
haczedilebilir mallarının bulunmaması veya elde edilen malların tak-
dir edilen rayiç değer toplamının amme alacağını karşılamadığı du-
rumlarda, amme borçlusunun aciz halinde sayılır. Kamu icra huku-
kunda genel icra hukukunda yer alan borçlunun malvarlığının, borcu
71
Akil C.: Yargıtay Kararları Işığında Tasarrufun İptali Davası Bağlamında Aciz Bel-
gesi,
Ankara Barosu Dergisi,
Ankara 2014 C. 3, s. 159-201, s. 163.
72
Akil, s. 163.