Dergi(124)

TBB Dergisi 2016 (124)

Özden SAV

517

düşüncesine yer verilmediği sonucuna varılmıştı. Ancak, özellikle

2000’li yılların başında Afrika anakarasında, iklim değişikliğine

de bağlı olarak artan ısı ve kuraklık, kıt su kaynaklarının suya eri-

şim sorununu yaşamın devam etmesine engel bir sorun durumu-

na getirmiştir. Bu birden çok karma gelişme, suya erişim konusun-

da bağlayıcı bir projeyi ivedi kılmıştır.

Su konusu ilgili uzman birimlerin (Dünya Bankası, Dünya Ba-

rajlar Konseyi, OECD gibi) yanısıra İlk olarak, BM İnsan Hakları

Konseyi’nde de ele

alınmıştır.Bu

çalışmalar sırasında en sık yollama

yapılan erken tarihli bir düzenleme

B.M. Ekonomik, Sosyal ve Kül-

türel Haklar Misakı

’nın (ESKHS) 11 ve 12. Maddeleri (ve bu antlaşma

dolayısıyla hazırlanan 2002 tarihli “

15 sayılı Genel Yorum

”du: Anı-

lan maddelerden ilkinde, “sözkonusu Misak’a taraf olan devletlerin,

herkesin, yeterli beslenme, giyim ve konut dahil olmak üzere, kendisi

ve ailesi için yeterli bir yaşam düzeyine erişme ve yaşam koşulları-

nı sürekli geliştirme hakkına sahip olduğunu kabul ettikleri”ne işaret

edilmişti. Böylece, ESKHS’ye Taraf Devletlerin, anılan konularda ulus-

lararası işbirliğini de kabul ettikleri, ve börada anılan hakların gerçek-

leşmesini güvence altına almak için uygun önlemleri alacaklarından

sözedilmişti.

Bu arada, su hakkı bakımından 1977 tarihli

Mar del Plata Kon-

feransı Raporu’

nda, Panama Kanalı, Akdeniz, Karadeniz, Kara-

ipler gibi yarıkapalı denizlerin yani sığ denizlerin dahil edildiği

su kaynaklarının akılcı kullanımı ve yönetiminden söz edilmişti.

Daha 1977 yılından başlanarak, çevreciler su kaynaklarının, her-

bir su kaynağına ilişkin somut veriler saptanmıştı (

assessment

), su

kaynağın akılcı kullanılması ve akılcı yönetilmesi için atılabilecek

adımlara yer vermektedir.

Mar del Plata Konferası’nı izleyen yıllarda, B.M. Uluslararası

Hukuk Komisyonu’nda görüşülerek, hazırlanmış olan Sınıraşan

Akarsuların Ulaşım Dışı Amaçlarla Kullanımına ilişkin Çerçeve

Sözleşme metni üzerinde bir oydaşma

sağlanamamış olmasıdır.

Gerek bu metnin hazırlandığı (BM bünyesindeki Uluslararası Hu-

kuk Komisyonu-UHK

)’ndaki görüşmeler sırasında, gerek UHK

İngilizce’deki “consensus” kavramı karşılığıdır.

International Law Commission ILC