125

MÜKELLEFİN ÖZELGE YOLUYLA

İZAHAT TALEP HAKKI, HUKUKİ SONUÇLARI

VE BAZI TARTIŞMALI KONULAR

TAXPAYER’S RIGHT TO REQUEST OF CLARIFICATION VIA

PRIVATE RULING, ITS LEGAL CONSEQUENCES AND SOME

CONTROVERSIAL ISSUES

Hasan AYKIN

Özet:

Her mükellefin bilgilendirilme hakkı vardır. Bilgilendirilme

hakkının bir unsuru olarak, mükelleflerin vergi kanunlarını nasıl yorum-

layacağına ilişkin tavsiye niteliğinde özelge verilmesi pek çok ülke gelir

idaresinde genel bir uygulama haline gelmiştir. Özelge sisteminin temel

amacı, mükelleflere vergisel işlemler konusunda ilave bir destek sunmak

ve vergilemeye ilişkin hukuki sonuçlar hakkında belirlilik sağlamaktır.

Türkiye’de mükellefler vergi kanunları ile diğer mevzuattaki müphem ve

tereddüde neden olan mevzuata ilişkin olarak idareden özelge ile izahat

talep etme hakkına sahiptirler. Yetkili makamların özelgelerde yanlış iza-

hat vermesi durumunda kendisine yanlış izahat verilen mükellefe, ilgili

vergisel işlem nedeniyle vergi cezası kesilemez ve gecikme faizi hesapla-

namaz. Çalışmada, mükellef haklarının önemli bir unsuru olan özelge sis-

temi, sistemin hukuki sonuçları ve sisteme ilişkin bazı tartışmalı konular

analiz edilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Özelge, mükellef hakları, bilgilendirilme hakkı,

vergi incelemesi, rapor değerlendirme komisyonları.

Abstract:

Every taxpayer has the right to be informed. In the line

with taxpayers’ rights to be informed, it has become a common practice

for revenue bodies of many countries to provide private rulings in the

form of advice on how taxpayers will interpret the tax laws. Objective of

private ruling systems is to provide additional support and early certainity

to taxpayers on the tax consequences. In Turkey, taxpayers can request

explanation in the form of private ruling from The Revenue Administra-

tion on inexplicit or uncertain matters in laws or secondary regulations.

If competent authorities make a wrong explanation in a private ruling,

tax penalty and default interest are invalid for the taxpayer to whom

the wrong ruling was given. In this study, private ruling system which is

a very important component of taxpayers’ rights, its legal consequences

and some contreversial issues related to the system are analysed.

Keywords:

Private rulings

taxpayers’ rights, the right to be infor-

med, tax auditing, report assessment commissions.

Dr., Vergi Başmüfettişi

Bu yazıdaki görüşler yazarın şahsi görüşleri olup, çalışmakta olduğu veya daha

önce çalıştığı kurumları bağlamaz. Çalıştığı kurumlar veya yaptığı görevlerle iliş-

ki kurulmak suretiyle kullanılamaz.