125

Mükellefin Özelge Yoluyla İzahat Talep Hakkı, Hukuki Sonuçları ve Bazı Tartışmalı Konular

178

geleri dikkate almak durumundadır. Ancak, daha önceki bölümler-

de ayrıntılarına yer verildiği üzere, özelgede yer alan izahatın yanlış

olduğunu düşündüğü durumda, özelgenin tekrar değerlendirilmesi

sürecini başlatma yetkisine de sahiptir. VUK’un 140 ıncı maddesi uya-

rınca, tenkide konu özelgede yer alan izahatın Merkezi Rapor Değer-

lendirme Komisyonundan üç üye ile 413 üncü maddeye göre oluştu-

rulan komisyondan iki üyenin katılımıyla oluşturulacak beş kişilik bir

komisyon tarafından değerlendirilmesi sonucunda doğru bulunması

durumunda, özelge hem Rapor Değerlendirme Komisyonunu hem de

inceleme elemanını bağlayıcı bir nitelik kazanmaktadır.

Özelgenin inceleme elemanı açısından bağlayıcılığı ise karmaşık

ve tartışmalı bir alandır. İnceleme elemanı, rapor yazım aşamasında

özelge ile bağlı değildir. Ancak rapor değerlendirme komisyonu özel-

gedeki izahata katılır ve özelgeye aykırı rapor yazılması nedeniyle in-

celeme raporunun düzeltilmesini gerekli görürse, inceleme elemanı

raporunu düzeltmek zorundadır. Bu aşamadan sonra özelge, inceleme

elemanı açısından da bağlayıcı hale gelmektedir.

Özelgelerin rapor değerlendirme komisyonu sürecinde de olsa in-

celeme elemanı açısından bağlayıcı hale gelmesi, mükellef lehine hata-

lı olarak verilen ancak kamusal zarara yol açabilecek türden özelgeler

açısından yargı denetimini imkânsız hale getirmekte olup özelge sis-

temi açısından başka bir sorun alanı teşkil etmektedir.

Özelge sisteminde 6009 sayılı Kanun’la değişiklik yapılmadan

önce, inceleme elemanları özelgelere karşı rapor yazabilmekte, ancak

mükelleflere ceza kesilememekteydi. Mükellefler özelgenin hukuken

doğru, özelgeye aykırı yazılan inceleme raporunun hukuken yanlış

olduğunu düşünüyorlarsa raporu dava konusu yapmakta ve nihai ka-

rarı hukuk devletinin bir gereği olarak yargı organı vermekteydi. Bu

haliyle inceleme elemanlarının mükellef lehine verilen yanlış mukte-

zalarla ilgili olarak sistemin emniyeti olarak görev yaptıkları ileri sü-

rülmektedir.

Özelge sisteminde 6009 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik sonu-

cunda inceleme elemanları yine özelgelere karşı rapor yazabilmekte-

dir. Ancak, rapor değerlendirme komisyonu özelgeyi hukuka aykırı

Bayraktar, 2010, a.g.m., s. 97.