64 / 417
TBB Dergisi 2016 (125)
Ali Tanju SARIGÜL
63
sı
11
gibi hukuka kesin aykırılık durumlarında itirazın geri çevrile-
rek kararına itiraz edilen mahkemeye gönderilmesi gerekmektedir.
12
Ayrıca asıl mahkemesince itiraz dilekçesi haksız olarak kabul edile-
bilirlik yönünden reddedilmiş ise (örneğin yer yönünden yetkisizlik
gerekçesiyle)
13
ve maddi olguya ilişkin karar tamamen eksik ise (
sach-
liche Entscheidung völlig fehlt)
itiraz dilekçesinin asıl mahkemesine geri
gönderilmesi söz konusudur.
Ancak itiraz dilekçesinin maddi olgu denetimi yapılmaksızın
reddedilmesi gereken durumlarda, itirazın asıl mahkemesine iadesi
söz konusu olmayacaktır.
14
Dolayısıyla itiraz dilekçesinin kabul edile-
bilirlik yönünden yapılan denetiminde; süre
(kanuni sürenin geçmesi)
,
dava ehliyeti
(itiraz hakkının yokluğu)
ve konu yönünden
(karara itiraz
edilemeyecek olması)
kabul edilemez olduğu değerlendirildiğinde, itiraz
incelemesinde esasına girilmediğinden itirazın reddedilmesine karar
verilecektir.
İtiraz mahkemesince büyük ölçüde davanın esasına hükmetmek
mecburiyeti olduğundan, asıl mahkemesi tarafından belli maddi olgu-
ların ya da delillerin karar verilirken göz önüne alınmadığı gerekçe-
siyle dosyanın geri gönderilmesine karar verilmesi mümkün değildir,
aksine itiraz mahkemesi kendisi karar vermekle görevlidir. Tüm mah-
kemelerin bu kural ile bağlı olduğu mahkeme içtihatlarına yansımış-
tır.
15
İtiraz, hukuki olgu denetiminin yanı sıra maddi olgu denetimini
de içermektedir.
16
Bu nedenle itiraz mahkemesi karar vermeden önce
gerekli gördüğü araştırmaları yapar (StPO m.308/II). Taleplerle bağlı
olmaksızın inceleme ve araştırmaları kendisi yapabileceği gibi, Savcı-
lık ya da kolluktan bu konuda yardım rica edebilir.
17
Ancak bu araştır-
ma yetkisi sınırsız olmayıp, soruşturma makamının bilinmesini iste-
yebileceği itiraza konu kararın koşullar ve delillerinin tespitine ilişkin
11
KG JR 67, 266; Bremen NJW 66, 605; Saarbrücken NJW 66, 167.
12
Gossner/Cierniak, s.1203.
13
Stuttgart NStZ 91, 291.
14
Gossner/Cierniak, s.1203.
15
Karlsruhe NJW 74, 709, 712; Düsseldorf MDR 93, 375.
16
Gossner/Cierniak, s.1190.
17
KG JR 67, 69.