125

Yeni Bir Yetkilendirme (İmtiyaz) Sözleşmeleri Kanunu Yapılmasına Mutlak Bir Gereksinim Vardır

demiryolu ve raylı sistemler, gar yerleşkesi ve istasyonlarının yapım,

bakım ve işletilmesi sözleşmeleri bundan böyle kamu hizmeti imtiyaz

sözleşmeleri olarak nitelendirilemeyecekler, özel hukuk sözleşmeleri

olarak nitelendirileceklerdir.

Anayasa Mahkemesi ve Danıştay imtiyaz sözleşmeleri hakkında

vermiş olduğu kararlarda ne kadar hatalı bir tutum içerisine girmişse

kanun koyucu da yapmış olduğu anayasal ve yasal değişikliklerle aynı

hatalı tutum içerisine girmiştir. Her şeyden önce idari sözleşmelerin

bir türünü oluşturan imtiyaz sözleşmelerinin özel hukuka tabi tutul-

ması isabetli olmamıştır. Zira idari sözleşmelerde, sözleşmede öngö-

rülmese bile İdare, karşı âkidinin zararını ödemesi koşuluyla kamu

yararının gerektirdiği hallerde tek taraflı değişiklik yapma yetkisini

haizdir. Bu ilkeye, idari sözleşmelerin “değişkenliği ilkesi” (principe

de mutabilité) denilir.

Hâlbuki özel hukuk sözleşmelerinde tarafların

karşılıklı rızası olmadan sözleşmede değişiklik yapılması olanaksız ol-

duğundan imtiyaz sözleşmelerinin özel hukuka tabi tutulmasıyla işin

doğasına aykırı hareket edilmiştir.

Öte yandan ileride ayrıntılı bir şekilde üzerinde durulacağı üzere

imtiyaz sözleşmeleri hakkında bütünüyle tahkim yoluna gidilmesi de

doğru değildir. Zira idari sözleşmelerde ve bu arada imtiyaz sözleş-

melerinde sözleşmenin bir tarafını kamu gücünü temsil eden İdare

oluşturduğundan bu sözleşmeden doğan uyuşmazlıkların kural ola-

rak idari yargıda çözümlenmesi gerekir. Tahkim yoluna ancak ayrıksı

durumlarda örneğin sözleşmenin mali hükümleri bakımından doğa-

bilecek uyuşmazlıklar bakımından başvurulabilir.

Yapılan bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere Türkiye’de imtiyaz

alanı bakımından büyük bir sorun yumağı bulunmaktadır. Bundan

da öte mevcut durumda imtiyaz hakkında öngörülen mevzuatın ye-

tersiz kalması, Avrupa Birliği normları bakımından yapılan yenilik-

ler ve çağcıl gelişmeler, ülkenin bir an önce harekete geçerek imtiyaz

alanında yeni bir kanunun kabul edilmesi zorunluluğunu ortaya

koymaktadır. Bu çalışmada imtiyaz alanında yeni bir kanunun kabul

edilmesi zorunluluğunu ortaya koyan durumlar ayrıntılı bir şekilde

incelenecektir.

Foillard, s. 244.