Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Engin SAYGIN

221

İngiltere’yi siber saldırı ve tehlikelere karşı korumakla görevli güven-

lik ve istihbarat kurumu olan GCHQ çalışanlarının herhangi bir sen-

dikaya üye olmaları güvenlik gerekçesi ile yasaklanmasıdır. Başbakan

tarafından alınan bu yasaklama kararının yargısal denetiminde o ana

kadar bu tür kararların hep ilgili kişi ve kurumlara danışılmak sure-

tiyle alınmasına rağmen, bu kararın danışılmaksızın alınmasının adil

ve hukuka uygun olmayacağına karar verilmiştir.

Schønberg’in haklı beklentilerin ortaya çıktığı dört durumla ilgi

tespiti aslında İngiliz ve Türk yargı kararlarında, haklı beklentinin

tespiti için farklı ayrımlar üzerinden değerlendirme yapıldığını gös-

termektedir. Şöyle ki İngiliz yargısı herhangi bir somut olayda usuli-

maddi haklı beklentiden hangisinin olduğunu tespit etmekte ve uyuş-

mazlığı bu tespite göre çözmekte iken Türk idari yargısı kazanılmış

hak-haklı beklenti ayrımını kullanmak suretiyle uyuşmazlığı çözmeyi

tercih etmektedir. Craig’e göre, haklı beklenti kavramı doğal adalet ve

hakkaniyet bağlamında kullanılmakla daha çok usuli koruma verecek

şekilde ele alınmıştır.

Ancak hem usuli hem de maddi haklı beklen-

tiyi ilgilendiren dava sayısındaki artış, İngiliz idare hukukunda haklı

beklenti kavramını şekillendirmiştir.

Usuli haklı beklenti kavramı,

“

başvurucunun kamu idaresinin davranışının bir sonucu olarak ortaya çıkan

beklenti sebebiyle sahip olduğu hak

” şeklinde tanımlamaktadır.

Bir baş-

İngiliz idare hukukunun terminolojisinin oldukça karmaşık olduğu ve benzer

kavramlar için farklı kelimeler kullanıldığı not edilmelidir. Bu terminoloji karma-

şıklığına dair örneklerden birisi olarak judical review (yargısal gözden geçirme

ya da yargısal denetim) ve statutory appeal (yasal temyiz) kavramları gösterile-

bilir. Yasal temyiz hakkının amacı certiorari (iptal emri) ile denetim yapılama-

yacak durumlarda tribunalin veya karar alan makamın kararını yeniden gözden

geçirmesine imkan vermektir (Bkz. Carol Harlow & Richard Rawlings, Law and

Administration, Cambridge University Press, Cambridge, 2009, s. 510). Bu hak-

kın tanındığı durumlarda, bu yolun kullanılması zorunlu olup, doğrudan yargı-

sal denetim yoluna müracaat edilemez (Bkz. Carol Harlow & Richard Rawlings,

Law and Administration, Cambridge University Press, Cambridge, 2009, s. 456).

Yargısal denetimin en önemli özelliği, mahkemeler idari işlemlerin hukuka uy-

gunluğunu denetler iken, varılan sonuçtan ziyade kararın veriliş biçimini dikkate

almaktadırlar.

Paul Craig, “Legitimate Expectations: A Conceptual Analysis”, Law Quarterly Re-

view, 1992, Sayı 108 (JAN), s. 2.

Martina Künnecke, Tradition and Change in Administrative Law: An Anglo-Ger-

man Comparison, Springer, Berlin, 2009, s. 105. Paul Craig, “Substantive Legiti-

mate Expecttaion After Couglan”, Public Law, 2000, s. 684; Christopher Forsyth,

“Wednesbury Protection of Legitimate Expectation”, Public Law, 1997, s. 375.

Paul Craig, Administrative Law, Sweet & Maxwell, London, 1999, s. 611.