Sayi126

Üst Hakkı İradı ve Bu İradın Ödenmesine İlişkin Alacağın Güvencesi Olarak Kanunî İpotek Hakkı

274

Mesajda

özellikle üst hakkının başkasına devri hâlinde, üst hak-

kını iktisap eden kişinin, kendisinden önce gerçekleştirilmiş olan irti-

fak sözleşmesinde yer alan ve aynî etkiyi haiz olmayan kayıtlar ile de

bağlı olmasına imkân yaratılmasının, hem yüklü taşınmaz malikinin

hem de üst hakkını devreden kişinin lehine bir durum yaratacağı be-

lirtilmektedir. Yasa değişikliği ile,

m. 779b/f. 1 hükmü kapsamı

dışında kalan sözleşme hükümlerinin tapu siciline şerh verilmek sure-

tiyle, üst hakkı sahibi ve onun külli haleflerinin yanı sıra, cüz’i halef-

lerine karşı da ileri sürülebilme imkânının getirilmesine sebep olarak

da bu durum gösterilmektedir. Böylelikle,

yüklü taşınmaz malikinin,

önceki üst hakkı sahibi ile kararlaştırmış oldukları (üst hakkının

kapsam ve içeriğine ait olmayan) hususları, üst hakkını devralan

kişiye karşı da ileri sürebilmesi için, yeni üst hakkı sahibinin TBK

m. 195 vd. hükümleri uyarınca önceki üst hakkı sahibinin borcunu

üstlenmesine gerek kalmamaktadır

Zira üst hakkının kurulmasına

yönelik irtifak sözleşmesinde yer alan bu kayıtlar, tapuda gerçekleşti-

rilecek olan şerh işlemi neticesinde “eşyaya bağlı borç” niteliği kazana-

cak ve her yeni üst hakkı sahibine karşı ileri sürülebilecektir. Ancak bu

hükümlerin tapu siciline şerh verilebilmesi için, bunların, resmî şekil

şartına uyularak düzenlenmiş olması, diğer bir ifadeyle üst hakkını

kuran irtifak sözleşmesine ilişkin resmî senette yer alıyor olması gere-

kir (

m. 779a/f. 2).

Görüldüğü gibi, İsviçre hukukunda da resmî senette yer almasına

rağmen, üst hakkının kapsam ve içeriği dışında kalan kayıtlar, sade-

ce irtifak sözleşmesinin tarafları arasında etki doğurmaktadır.

Fakat

taraflarca kararlaştırılması hâlinde bu kayıtların şerh ile üçüncü kişi-

lere karşı da ileri sürülebilir hâle gelmesi mümkündür. Bu bakımdan,

resmî senette yer alan her kaydın aynî nitelikte olduğu ileri sürüleme-

yecektir.

Üst hakkı ile ilgili olarak İsviçre Medenî Kanunu’nda yapılan de-

ğişiklikler kapsamında belirtilmesi gereken son husus ise, Medenî

Kanun’un 830. maddesinin karşılığını oluşturan

m. 779e hük-

münün yürürlükten kaldırılmasıdır. Hatırlanacağı üzere bu madde,

Mesaj, sh. 5045-5046.

Galland, sh. 366.

Schmid/Hürlimann-Kaup, sh. 377.