Sayi126

Üst Hakkı İradı ve Bu İradın Ödenmesine İlişkin Alacağın Güvencesi Olarak Kanunî İpotek Hakkı

280

leşmesinin ivazsız olmasını kararlaştırmaları da mümkündür. Sadece

taraflar

açısından hüküm ifade eden irat ödeme borcu aynî bir etki-

ye de sahip olmayacaktır.

Bu nedenle, üst hakkının başkasına devri

hâlinde bu hakkı devralan kişi, borcun üstlenilmesi (TBK m. 195 vd.)

hükümlerine göre irat ödeme borcunu üstlenmedikçe, taşınmaz ma-

liki ile kendisinden önceki üst hakkı sahibi arasında kararlaştırılmış

olan bu edimin yerine getirilmemesinden dolayı sorumlu olmaz.

sayede, taşınmaz malikinin rızası olmaksızın üst hakkı iradını ödeme

borcu, onun hiç tanımadığı ya da ödeme gücü hakkında herhangi bir

bilgi sahibi olmadığı yeni bir borçlunun (üst hakkını devralan kişinin)

sorumluluk alanına geçmeyecektir.

IV- Üst hakkı iradına ilişkin alacağın güvencesini oluşturan

kanunî ipotek hakkı

1) Genel olarak

MK m. 834/f. 1 hükmü, taşınmaz malikinin, taşınmazı üzerinde

üst hakkı tesis etmesinin karşılığı olarak kendisine irat biçiminde borç-

lanılan edimleri güvence altına alabilmesi amacıyla, irat alacağının en

çok üç yıllık miktarı ile sınırlı olmak üzere, tapu kütüğüne taşınmaz

olarak kaydedilmiş olan üst hakkının ipotek edilmesini o tarihteki üst

hakkı sahibinden isteyebileceği hususunu öngörmektedir.

İrat alacağının güvencesini oluşturan kanunî ipotek hakkı, üzerin-

de üst hakkının tesis edilmiş olduğu yüklü taşınmaz üzerinde sahip

olunan mülkiyet hakkına bağlı bir hak olmayıp; üst hakkının tesisi

karşılığında ödenmesi kararlaştırılan irat alacağına bağlı bir haktır.

Yüklü taşınmaz malikinin sahip olduğu üst hakkı iradına ilişkin ala-

cağın daha kolay bir biçimde güvence altına alınabilmesi için kanun

Aynı şekilde, arazi malikinin MK m. 829 hükmü uyarınca üst hakkının sona er-

mesi durumunda kendisine kalacak olan yapının karşılığı olarak üst hakkı sahi-

bine karşı yerine getirmeyi üstlendiği bedel ödeme borcu da kişisel niteliktedir.

Bkz. Akipek, sh. 50. Ancak üst hakkı sahibinin bu alacağı MK m. 830 gereği, tapu

kütüğüne şerh verilmek suretiyle arazi malikinin cüz’i haleflerine karşı da ileri

sürülebilir hâle gelir.

Freimüller, sh. 53; Gürzumar, sh. 124, 154; Akipek, sh. 49.

Schmid/Hürlimann-Kaup, sh. 377; Steinauer, La forme, sh. 68.

Ballif, No: 562.