Sayi126

Üst Hakkı İradı ve Bu İradın Ödenmesine İlişkin Alacağın Güvencesi Olarak Kanunî İpotek Hakkı

300

olan irat alacaklarının ise, üst hakkının icra marifetiyle satışından elde

edilen tutardan karşılanması mümkün olmayacak, buna rağmen, üst

hakkı iratlarına ilişkin kanunî ipotek hakkı, ana kural

106

gereği icra

yoluyla satış neticesinde terkin edilecekti. Her ne kadar yüklü taşın-

maz maliki, üst hakkını icra yoluyla satın alan kişiye karşı da vadesi

henüz gelmemiş irat alacaklarının teminat altına alınması için MK m.

834’ten doğan kanunî ipotek hakkının kurulması yönünde yeni bir ira-

de beyanında bulunabilecekse de, önceki ipotek hakkının terkininin

yapıldığı an ile yeni kanunî ipotek hakkının kurulma zamanı arasın-

da, üst hakkının yeni maliki, hakkı üzerinde aynî nitelikte başka hak-

lar da tesis edilebilecek, bu bakımdan üst hakkı iradına ilişkin alacağı

teminat altına alan kanunî ipotek hakkı, tescil zamanı nedeniyle daha

dezavantajlı bir konuma düşebilecekti. Bu nedenle, kanunî ipotek hak-

kının “icra yoluyla satışta terkin olunmayacağı”na ilişkin MK m. 835/f.

1 hükmünün, yüklü taşınmaz malikinin böylesi olumsuz bir durumla

karşı karşıya gelmesini engellemek amacıyla getirildiği söylenebilir.

107

V- Kanunî İpotek Hakkının Tesisi ile İlgili Bazı Özel Durumlar

1) İrat alacağının başkasına devri

Yukarıda da bahsetmiş olduğumuz gibi taşınmaz maliki ile üst

hakkı sahibi, kendi aralarında, taşınmaz üzerinde tesis edilen üst hak-

kının karşılığı olarak, üst hakkı sahibinin yüklü taşınmaz malikine

belli bir irat ödeyeceği hususunu kararlaştırmış olabilirler. Yüklü ta-

şınmaz malikinin, üst hakkı sahibinden olan üst hakkı iradının öden-

mesine ilişkin alacağını başkasına devretmesi hâlinde, irat alacağını

güvence altına alan kanunî ipotek hakkının akıbetinin ne olacağı me-

selesi üzerinde durulması gerekir.

Bilindiği üzere alacağın devri ile birlikte, faiz ve teminata ilişkin

fer’i haklar, alacağa bağlı yenilik doğuran haklar ve alacağa bağlı talep

ve yetkiler kendiliğinden devralana geçer (TBK m. 189/f. 1).

108

Şayet

106

İcra İflas Kanunu m. 144/f. 4 uyarınca: “Bir taşınmazı paraya çeviren icra dairesi

o taşınmaz üzerindeki irtifak haklarına, taşınmaz mükellefiyetlerine ve taşınmaz

rehin haklarına dair kayıtların tapu sicilinden terkin ve nakillerini de yaptırır”.

107

Steinauer, Tome III, sh. 130-131.

108

Bu konuda ayrıntılı bilgi için bkz. Eren, sh. 1191; Kemal Oğuzman/Turgut Öz,

Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 2, 11. Bası, İstanbul 2014, sh. 563-565.