Sayi126

TBB Dergisi 2016 (126)

Arif Barış ÖZBİLEN

301

yüklü taşınmaz maliki, üst hakkı iradını güvence altına almak ama-

cıyla üst hakkı üzerinde kanunî ipotek hakkını tescil ettirmişse, bu

hak, alacağın devri ile birlikte alacağı devralana geçer. Diğer bir ifa-

deyle alacak üzerindeki hak sahipliği devralana geçtiği için, kanunî

ipotek hakkı da artık devralanın alacağını güvence altına alacaktır.

Öte yandan, kanunî ipotek kurulmasına ilişkin talep hakkı da, üst

hakkından doğan irat alacağına bağlı (fer’i) bir hak niteliğindedir. Bu-

nun bir sonucu olarak yüklü taşınmaz malikinin, üst hakkı iradına

ilişkin alacağını başkasına devretmesi durumunda, kanunî ipoteğin

kurulması istemini içeren hak da irat alacağını devralan kişiye ge-

çecektir. Dikkat edileceği gibi, üst hakkı iradını güvence altına alan

kanunî ipotek hakkının, üzerinde üst hakkı tesis edilen taşınmaz mül-

kiyeti ile bir bağlantısı bulunmamaktadır. Bu sebeple, üst hakkı iradı-

na ilişkin alacağını başkasına devreden malikin, yüklü taşınmaz üze-

rindeki mülkiyet hakkı devam etmesine rağmen, üst hakkı iradının

güvencesini oluşturmak üzere üst hakkı üzerinde kanunî ipoteğin ku-

rulmasını talep etme hakkı, irat alacağını devralan kişiye geçmektedir.

Kural olarak alacak, devredenin malvarlığında hangi hâlde ise,

devralanın malvarlığına da o hâliyle intikâl eder. Diğer bir deyişle,

alacağın devri borçlunun durumunu ağırlaştıramaz.

109

Şayet yüklü ta-

şınmaz maliki, üst hakkından doğan irat alacağının devrinden evvel,

kanunî ipotek kurma hakkından feragat etmiş ise, alacağı devralan,

borçluya karşı kanunî ipotek kurulması yönünde bir hak ileri süre-

mez. Sürse bile borçlu, BK m. 188/f. 1 hükmü uyarınca yeni alacaklıya

karşı savunma imkânından faydalanabilir.

110

Burada, alacağı devrala-

nın iyiniyetli ya da kötüniyetli olmasının da herhangi bir önemi bu-

lunmayacaktır.

111

2) İrat alacağı üzerinde rehin hakkı kurulması

Yüklü taşınmaz maliki, üst hakkı sahibinden olan irat alacağı-

nı başkasına devredebileceği gibi, bu alacak üzerinde üçüncü kişiler

lehine rehin hakkı da tesis edebilir. Ancak irat alacağının devrinden

109

Oğuzman/Öz, sh. 574.

110

Ballif, No. 567.

111

İyiniyetin hukukî sonucu değiştirmediği hâller için bkz. Oğuzman/Barlas, sh.

225-226; Dural/ Sarı, sh. 220.