dergi 127

TBB Dergisi 2016 (127)

Burcu DÖNMEZ

129

Mahkeme tarafından kabul edilmiştir. Ancak bunun için sanığa mu-

hakemenin başında veya sonrasında tanığın güvenilirliğini sorgulaya-

bileceği yeterli ve belirli imkânların tanınması gerekir.

Sözleşme sadece sanık bakımından değil, tanıklık yapacak kişi-

ler bakımından da güvenceler getirmektedir. AİHM, sanığın savunma

hakkı ile tanığın yaşama, vücut dokunulmazlığı ve kişi hürriyeti hak-

ları arasında dengeli bir yaklaşım sergilemektedir.

Bu dengeyi sağlamak amacıyla AİHM, gizli tanık ifadelerinin de-

lil olarak kullanılmasının AİHS m. 6/1-3(d) (adil yargılanma hakkı ve

iddia tanıklarına soru sorma hakkı) kapsamında ihlal oluşturmaması

için aşağıdaki koşulları aramaktadır:

1- Tanığın kimliğinin gizlenebilmesi için, mahkeme öncelikle ge-

reklilik incelemesi yapmalıdır. Bu amaçla tanığın veya yakınının ha-

yat, vücut bütünlüğü veya kişi özgürlüğüne yönelik ciddi bir tehlike

olduğuna ilişkin yeterli somut deliller tespit etmeli ve bu nedenleri

gerekçeli olarak hükümde açıklamalıdır.

Ayrıca mahkeme, ilgili teh-

likenin tanık üzerinde yarattığı korkuyu da değerlendirmeli, objektif

verilere dayalı olarak tespit etmeli ve gerekçelendirmelidir. Ancak bu

işlemden sonra tanığı hazır bulunmaktan muaf edebilir.

2- Hükmü verecek olan mahkeme tanığın kimliğinin gizlenme-

sini gerektiren haklı sebepleri tespit edip gerekçelendirdikten sonra

huzurda bulunması gerekenler olmadan tanığı bizzat kendisi dinle-

meli ve güvenilirliğini sınamalıdır. Nitekim

Balta ve Demir /Türkiye

ka-

lamalarından ibaret ise, bu tanık duruşmada mutlaka dinlenir. Daha önce yapılan dinleme

sırasında düzenlenmiş tutanağın veya yazılı bir açıklamanın okunması dinleme yerine geç-

mez.” hükmü yer almaktadır. Bu açıklama ışığında somut olayda izlenen güvenlik kamera

görüntülerine göre tanık ... ...’nun, müştekinin işyerine girdiğinde, yağma olayını gerçek-

leştiren kişinin dışarıya doğru çıktığı sırada karşılaşması ve olayın tek tanığı konumunda

olması nedeniyle, olayla ilgili görgüsü, bilgisi ve hazırlıkta anlatımı bulunan adı geçenin

mahkemeye çağrılarak dinlenilmesi; tutuklu sanığın da cezaevinden getirtilerek fiziki ya-

pısı ve ses tonu itibarıyla teşhisi amacıyla tanık ile yüzleştirilmesi ve kamera kayıtları

ile karşılaştırılarak sanık ...’un eyleminin duraksamaya yer bırakmayacak şekilde tespit

edilmesinden sonra hukuki durumunun tayin ve takdiri gerektiği düşünülmeden, eksik in-

celeme ile yazılı şekilde hüküm kurulmasını” bozma nedeni olarak kabul etmiştir. http://

, erisim tarihi 14.10.2016

Trofimov/Rusya kararı, §33

Turhan , s.398

Balta ve Demir/Türkiye kararı §39-41 vd.

Balta ve Demir /Türkiye kararı §44; Visser /Hollanda kararı, §47-48; Krasniki/Çek Cum-

huriyeti kararı, §80-83