dergi 127

Fransız İdare Hukukunda Yapılan Reform Bağlamında Zımni Kabul Müessesesi

160

lere idarenin hareketsizliğine karşı bir hukuki başvuru imkânı tanı-

maktır.

Bilindiği gibi, idari yargıda dava açabilmenin bir koşulu da

ortada bir idari işlem veya kararın var olmasıdır. Buna karşılık, ida-

renin başvuru hakkında sessiz kalması halinde, ortada bir idari işlem

veya karar bulunmadığı için idari yargıya gidilemeyecektir. O halde,

başvuruda bulunan kişileri mağdur etmemek ve idarenin keyfiliğinin

önüne geçebilmek için, idarenin susmasının zımni bir idari karar oluş-

turacağı kabul edilmiştir.

Kural olarak, idarenin kendisine yapılan başvuruyu cevaplama-

ması halinde o başvuruyu zımnen reddettiği kabul edilir ve zımni ret

kararının oluştuğu varsayılır.

Diğer bir ifadeyle, başvuru üzerine belli

bir süre idarenin sessiz kalması zımni ret kararı doğurmaktadır ve

böylelikle ilgililer, bir idari işlem olan zımni ret kararı aleyhine idari

yargıda dava açma hakkına sahip olmaktadırlar. Belirtelim ki, Fransız

ve Türk hukukunda, idareye yapılan talepler bakımından eskiden beri

kural olarak zımni ret müessesesi uygulanmaktadır.

II. Zımni Reddin Fransız İdare Hukukundaki Yeri

A. Genel Kural Olarak Zımni Ret

Zımni ret kurumu, Fransız pozitif hukukunda ilk defa 2 Kasım

1864 tarihli bir kararname

ile öngörülmüştür. Söz konusu kararname-

nin 7. maddesi, bakanlıklara bağlı birimlerin yaptıkları idari işlemle-

re karşı bakanlıklara yapılacak idari başvurulara dört ay içinde cevap

verilmemesi halinde başvurunun zımnen reddedilmiş sayılacağını ve

ilgililerin bu zımni ret kararına karşı Conseil d’Etat’da (Fransız Danış-

tayı) idari dava açabileceklerini düzenliyordu.

Zımni ret kuralının uygulama alanı, daha sonra yürürlüğe gi-

s. 131.

Şeref Gözübüyük, Turgut Tan, İdare Hukuku Cilt I Genel Esaslar, Turhan Kitabe-

vi, Ankara 2013, s.398.

Celal Erkut, İptal Davasının Konusunu Oluşturma Bakımından İdari İşlemin Kim-

liği, Danıştay Yayınları No. 51, Ankara 1990, s. 31.

Türk idare hukukunda zımni ret kural olmakla birlikte, zımni kabulün öngörül-

düğü istisnai haller de mevcuttur. 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 30. maddesi bu

husustaki örneklerden biridir. Bu konu ileride ayrıntılı olarak incelenecektir. Bkz.

s.21.

Décret du 2 novembre 1864.