238 / 437
TBB Dergisi 2016 (127)
Kahan Onur ARSLAN
237
Örneğin Anayasa Mahkemesi, 5084 sayılı Kanun kapsamında ge-
lir vergisi stopajı teşvikinden eksik yararlandırılan tutarın iadesine
ilişkin bir kararında geriye yürümenin kamu yararının yokluğu sebe-
biyle hukuk devleti ilkesiyle örtüşmediğini belirtmiştir. Kararda, “ya-
saların geriye yürümezliği ilkesi uyarınca yasaların kamu yararı gibi
ayrıksı durumlar dışında ilke olarak yürürlük tarihlerinden sonraki
olay, işlem ve eylemlere uygulanmak üzere çıkarıldıkları ifade edil-
miştir.
38
Buna göre, kamu yararı söz konusu olduğunda kanunların
geriye yürütülmesinde bir hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Vergiye ilişkin Anayasa Mahkemesi kararlarında kamu yararı
kavramı ek vergilerin konulmasına yönelik ya da bu tür düzenlemele-
rin iptaline yönelik gerekçe olarak da kullanılmıştır.
39
Örneğin, Ekonomik İstikrarı Sağlamak İçin Ek Vergiler Alınma-
sı Hakkında Kanun’a ilişkin Anayasa Mahkemesi kararının karşı oy
yazısında Anayasa Mahkemesi’nin önceki bir kararına atıf yapılarak
şöyle ifade edilmiştir:
“Anayasa Mahkemesi’nin daha evvel verdiği bir kararında, dep-
rem nedeniyle oluşan ekonomik kayıpların giderilmesi ve toplumsal
dayanışmanın sağlanması zorunlu neden olarak ve burada kamu ya-
rarının mevcut olduğu benimsenmiştir. 4837 sayılı Yasa ile getirilen
ek vergiler getirilmesi için hiçbir zorunlu nedenler ve kamu yararı da
bulunmamaktadır. Bu nedenle ekonomik istikrarı sağlamak gerekçe-
sini, geriye yürütme açısından da zorunlu neden saymak mümkün
değildir.”
40
Anayasa Mahkemesi’nin ek vergilere ilişkin ve kamu yararına
atıfta bulunulan bir başka kararında ise 17 Ağustos 1999 depremi son-
rasında getirilen ek vergilere ilişkin yasanın genel gerekçesine atıfta
bulunularak, “deprem nedeniyle oluşan ekonomik kayıpların gideril-
mesi ve toplumsal dayanışmanın sağlanması gibi sosyal ve ekonomik
koşulların zorunlu kıldığı nedenlerle, ek vergi getirilmesinde kamu
yararının gözetildiği açıktır” denilmiş ve söz konusu iptal davasının
38
Esas Sayısı: 2010/7, Karar Sayısı: 2011/172, Karar Tarihi: 22.12.2011, Resmi Gazete
Tarihi: 14.02.2012, Resmi Gazete Sayısı: 28204.
39
Saraçoğlu, s. 131.
40
Esas Sayısı: 2003/48, Karar Sayısı: 2003/76, Karar Tarihi: 23.07.2003, Resmi Gazete
Tarihi: 11.09.2004, Resmi Gazete Sayısı: 25580.