257 / 545
256
Mülkiyetin Teminat Amacıyla İnançlı İşlemle Devri
tartışmalıdır.
96
Bir görüşe göre
97
, inanç anlaşması bir vekâlet sözleş-
mesi veya vekâlet benzeri bir ilişkidir. Bizim de katıldığımız bir diğer
görüş
98
ise inanç anlaşmasının hukuki niteliği itibarıyla kendine özgü
bir sözleşme olduğunu ifade etmektedir; ancak bu görüşe göre de,
kendine özgü bu sözleşmeye bünyesine uygun düştüğü ölçüde borç-
lar hukukunun vekâlet hükümlerinin kıyasen uygulanması mümkün
olabilmelidir.
B. Mülkiyetin Devri
Devir işlemi niteliği itibarıyla kazandırıcı bir işlemdir, bu işlemle
mülkiyet inanılana geçer. Bu işlem hakkın inanandan inanılana dev-
rini sağladığı için aynı zamanda bir tasarruf işlemidir.
99
İnançlı işlem-
lerde inanç anlaşması ile devir işlemi birbirinden farklı ve ayrı işlem-
lerdir. Bunlar nadiren bir arada bulunur ve bir bütünü oluşturur; bu
takdirde temel işlem devir işlemiyle kaynaşmış, bütünleşmiştir.
100
Mülkiyetin devri sözleşme konusunun taşınır veya taşınmaz ol-
masına göre farklılık arz edecektir. Taşınırlarda zilyetliğin teslimli
veya teslimsiz nakli gerekirken, taşınmazlarda tapu kütüğünde tescil
yapılması gerekir.
101
Mülkiyetin geçirilme sebebine inanç anlaşmasında yer verilmiş-
tir. İnanç anlaşmasında alacağın ödenmesine kadar mülkiyetin ina-
nılanda kalacağına ilişkin bozucu bir şart yer alabileceği gibi, nadiren
mülkiyetin nakli geciktirici bir şarta tabi tutulmuş olabilir.
102
Teminat
amaçlı mülkiyeti devir sözleşmesinde inananın borcunu ödeyememe-
si ihtimali göz önünde bulundurularak, karşı tarafa teminat olarak bir
malın mülkiyeti geçirilmektedir. Dolayısıyla inanılan sadece teminat
amaçlı olarak malik konumuna getirilmiştir.
96
Ayrıntılı bilgi için bkz. Ayanoğlu Moralı, s. 105 vd; Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/
Serozan/Arpacı, s. 366-367; Eren, s. 383-384.
97
Bkz. Georg Gautschi, Der Werkvertrag, Berner Kommentar, Bd. IV/2,4, 3E, Bern
1971, Art.394,
§
56 ayrıca bkz. BGE 99 II 393; BGE 85 II 99; BGE 91 III 107.
98
Özsunay, s.98; Eren, s.383; Altaş/Kurt, s.7-8; Ayanoğlu Moralı, s.113-114; Antalya,
s.213; Şafak, s.30; Ammann, s.35; Keller, s.25; ayrıca bkz. HGK, 17.05.2000 T.,
E.2000//2-888, K.2000/885
(www.kazancı.com.tr, erişim tarihi 01.08.2016).
99
Schwenzer, s. 227.
100
Eren, s.384.
101
Oktay Özdemir, s. 675; Özkaya s. 34.
102
Oktay Özdemir, s.675.