261 / 545
260
Mülkiyetin Teminat Amacıyla İnançlı İşlemle Devri
eklenen geri alım hakkı olarak görünen
116
hukuki sebep gereği geçiri-
len mülkiyetin inançlı teminat sözleşmesine istinaden geçirildiği, tapu
dışında yazılı bir belge, (yazılı) delil başlangıcı veya diğer kesin de-
lillerle ispatlandığı takdirde mülkiyetin iadesine karar verilmektedir.
Sonuç olarak, inanç anlaşması tapuda görünmemekle birlikte diğer
yollardan ispatına cevaz verilmiş olmaktadır.
117
Yargıtay’ın geliştirdiği
bu anlayış uygulamada sıkça karşılaşılan bu sözleşmelerin pratik ola-
rak tanınmasına imkân vermektedir.
Teminat amaçlı devralınan taşınmazın inanılan tarafından üçün-
cü kişiye devri halinde, üçüncü kişinin iyi niyeti aranmaksızın yapılan
devir geçerli olur ve mülkiyet üçüncü kişi tarafından kesin olarak ka-
zanılır. Ancak belirtmek gerekir ki, üçüncü kişiye yapılan devir muva-
zaalı ise, taşınmaz adına tescilli olan üçüncü kişiye karşı muvazaaya
dayanarak kaydın iptali davası açmak mümkündür.
118
B. Sınırlı Aynî Haklar
Mülkiyet hakkının inançlı olarak teminat amacıyla devredilebile-
ceğini belirttik. Sınırlı aynî haklar bakımından ise bu konuda bir ayrı-
ma gitmek yerinde olacaktır. Sınırlı aynî hakların inançlı işlem yolu ile
kurulması mümkündür, böylece tesisen iktisap yoluyla inançlı sınırlı
aynî hak kazanılmış olur. Devri mümkün şekilde kurulabilen (şah-
sa bağlı olmayan) irtifak haklarının sonradan inançlı olarak teminat
amacıyla devri de mümkündür. Bu çerçevede devri mümkün olarak
kurulmuş bir üst hakkının teminat amacıyla devre konu olması müm-
kündür. Ancak kuşkusuz, devri mümkün olmayan intifa ve sükna
hakları bu sözleşmelere konu edilemezler.
119
IV. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
A. İnanılan Bakımından
Karma inançlı işlemlerde kabul edilen tam hak iktisabı teorisi uya-
116
Hatemi, s.133; Oktay Özdemir, s. 668.
117
Oktay Özdemir, s. 668.
118
Özkaya, s. 32.
119
Doktrinde niteliği uygun düşen bütün sınırlı aynî hakların inançlı işlem yolu ile
teminat amaçlı kurulmasının mümkün olduğu belirtilmekle beraber, uygulamada
inançlı sınırlı aynî hak kurulmasına nadiren rastlandığı belirtilmektedir. Bkz. Ok-
tay Özdemir, s.669; Özkaya, s. 40; Özsunay, s.103.