276 / 405
275
TBB Dergisi 2017 (129)
Belin KÖROĞLU ÖLMEZ
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 13’üncü maddesi uya-
rınca rehne konu unsurların değer tespiti; rehin verenin yerleşim ye-
rindeki sulh hukuk mahkemesince, ekspertiz hizmeti sunan gerçek
veya tüzel kişilere
26
yaptırılacaktır. 31.12.2016 tarihli ve 29935 (3. Mü-
kerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticari İşlemlerde Taşınır
Varlıkların Değer Tespiti Hakkında Yönetmelik’in 9’uncu maddesinin
1’inci fıkrası uyarınca rehin sözleşmesinin tarafları; rehne konu unsu-
run değerini, herhangi bir değerleme hizmeti almaksızın rehin hak-
kının kurulmasından önce serbestçe kararlaştırabilecektir. Ancak, ta-
raflar arasında anlaşma sağlanamaması hâlinde yetkili mahkemeden
değer tespitinin yaptırılması talep edilebilecektir.
IV. REHNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 10’uncu maddesi ile
TİRK’ten farklı olarak, rehinde derece sistemi getirilmektedir. TİRK’in
8’inci maddesinde rehnin sicile tescili anına göre bir sıra takip edilmek-
teydi. Nitekim bu husus; TİRK’in 20’nci maddesi uyarınca atıf yapılan,
Türk Medeni Kanunu’nun taşınmaz rehnine ilişkin hükümlerinde yer
alan derece sistemine aykırılık teşkil etmekteydi. Ancak, Ticari İşlem-
lerde Taşınır Rehni Kanunu’nun 10’uncu maddesi ile alacaklıların hak-
ları bakımından, taşınmaz rehninde olduğu gibi, derece sistemi öngö-
rülmüştür. İlgili madde gerekçesinde, bu sistemin; alacaklılar arasında
rehnin paraya çevrilmesi sürecinde ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkla-
rın önlenmesi amacıyla getirildiği belirtilmektedir.
27
Bununla birlikte,
aynı taşınır varlık üzerinde, derece sırası belirtilmeksizin rehin hakkı
kurulması hâlinde ise öncelik hakkı; Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni
Kanunu’nun 11’inci maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca rehnin kurulma
anına göre belirlenecektir. İlgili Kanun bir önceki maddesinde derece
sistemini düzenlemesine karşın, öncelik hakkına ilişkin 11’inci mad-
desinde derece sisteminin uygulanmaması hâlinde sicile tescil anının
da esas alınabileceğini öngörmektedir.
Ticari İşlemlerde Rehin Hakkının Kurulması ve Temerrüt Sonrası
Hakların Kullanılması Hakkında Yönetmelik’in 24’üncü maddesinde
26
Bu kimseler, Ticari İşlemlerde Taşınır Varlıkların Değer Tespiti Hakkında
Yönetmelik’in 8’inci maddesinde belirtilmektedir.
27
Gerekçe, m. 10.