Dergi 129

Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulu Üyelerinin Vergisel Sorumluluğu

dikkate alınarak yapılması gerektiğini düşünmekteyiz. Bunun temel

nedeni de vergi hukukunun özel hukuk ile ilişkisinde prensip olarak

özel hukuk biçimlerini, kavramlarını kabul etmesi ve esasen bir “para

borcuna” dayanması ve devletin de vergi ilişkisinin “alacaklısı” olma-

sıdır. Nitekim vergi alacağı, VUK’un 19. maddesinde vergiyi doğuran

olay başlığı ile belirtildiği şekilde; vergi kanunlarının vergiyi bağla-

dıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğmakta

ve vergi alacağı mükellef bakımından vergi borcunu teşkil etmektedir.

Yine VUK’un 3. maddesinde vergi kanunlarının uygulanması ve ispat

başlığı ile de vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin

ispatı konuları düzenlenmiştir. O halde ispat konusunun, VUK ilgili

hükümlerinin YİBBGK kararı ile birlikte değerlendirilmesi gerektiği

kanaatindeyiz.

Ayrıca; idare tarafından verilen kabahat niteliğindeki cezalar açı-

sından ceza yargılaması ile hâkim tarafından VUK 367/ıv maddesine

göre verilen cezaları birlikte değerlendirdiğimizde, ceza hakiminin

vermiş olduğu kararın, idare tarafından verilecek olan cezayı bağla-

mayacağını da belirtmek isteriz.

Kanımızca bu yorum, TBK’da yer

alan, hukuk hâkimi ceza hakiminin beraat kararı ile bağlı değildir,

kuralının vergi hukukuna yansıması olarak değerlendirilmelidir.

O halde, vergisel ve cezai açıdan anonim şirketlerde yönetim ku-

rulunun sorumluluğu tespit edilirken resen araştırma ilkesi ve ispat

konusunun da hatırda tutulması ve yargılamalarda somut olayın özel-

liğine göre şekli sorumlu olan yönetim kurulu üyelerinin değil mah-

kemelerce resen de yapılacak araştırmalar ile yönetim ve temsil yetkisi

ile kişilerin işlenen fiil kapsamındaki rolleri de dikkate alınarak ger-

çek sorumluların tespiti gerekmektedir.

2. Ceza Kanunları Açısından Değerlendirme

Anonim şirketlerde cezai sorumluluk konusu yönetim kurulu

üyelerinin şahsi olarak işledikleri suçlar dışında özellikle, yönetim ku-

rulu üyelerinin işlenen bir suç dolayısıyla sorumlu tutulması yahut da

yönetim kurulu üyelerinin işledikleri suçlardan dolayı şirketin sorum-

Yusuf Karakoç, “Türk Vergi Ceza Hukuku Üzerine Bir Değerlendirme”,

Dokuz

Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

Cilt 12, Özel Sayı, 2010 (Basım Yılı 2012),

s.3-26.