136 / 457
135
TBB Dergisi 2017 (130)
Ersin ŞARE
bu teori, bir suça yöneldiğinde şüphe olmayan bir hazırlık hareketinin
icra hareketi olarak kabul edilmesini, icra hareketi niteliğinde olan bir
davranışın da şüpheli olması nedeniyle hazırlık hareketi olarak kabul
edilmesine yol açacağı gerekçesiyle eleştirilmiştir.
69
Masum bir insana
iftira atmak için yazılan mektup henüz postalanmadan failin evinde
ele geçirilse, hazırlık hareketi niteliğinde kabul edilmelidir. Ancak
şüpheye mahal vermeme ölçütü esas alınırsa, failin hareketinin bir
suça yöneldiğinde herhangi bir şüphe olmadığından failin bu fiilinin
cezalandırılması gerekecektir.
70
Aynı İtalyan yazar teorisine getirilen
eleştiriler nedeniyle bu konuda başka bir görüş ileri sürmüştür. Failin,
faaliyet alanında kalan hareketlerin hazırlık hareketleri; buna karşılık,
mağdurun faaliyet alanına giren hareketlerin de icra hareketi oldu-
ğunu ifade etmiştir. Bir kimseyi öldürmek için bomba yollanması ve
bombanın mağdura ulaşmadan ele geçirilmesi durumunda bu teori
esas alınırsa failin cezalandırılmasının mümkün olamayacağı ifade
edilerek bu görüşte eleştirilmiştir.
71
Sübjektif teorilerde, icra hareketine başlanılmasının tespitinde fa-
ilin suç işleme iradesi esas alınmaktadır. Failin, yapmış olduğu her-
hangi bir hareket suç işleme kastını ortaya koyuyorsa icra hareketine
başlanmış olduğu kabul edilmektedir.
72
İcra hareketi alanını oldukça
genişlettiği ifade edilerek bu teoriler de eleştirilmiştir.
73
İcra hareketleri ile hazırlık hareketleri ayrımı konusunda çeşitli
görüşler ileri sürülmüş ise de, bu konuda kesin bir neticeye varılama-
mıştır. İcra hareketi ile hazırlık hareketlerinin ayrımı için her iki grup
teoriden faydanılarak bir ölçüt yaratmak uygulamada yol gösterici
olabilir.
74
Fail tarafından yapılan hareketin kanunun tarifinde yer alan
Erman, (Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku), s. 428, İcra hareketi ile hazırlık hare-
ketini ayırmak için kullanılan bu teori öğretide “iltibasa mahal vermeme” olarak
adlandırılmıştır.
69
Soyaslan,(Teşebbüs Suçu), s. 67.
70
Soyaslan (Teşebbüs Suçu), s. 67.
71
Toroslu (Ceza Hukuku Genel Kısım), s. 281, Soyaslan (Teşebbüs Suçu), s. 71.
72
İpekçioğlu, (Türk Ceza Hukukunda Suça Teşebbüs), s. 65.
73
Dönmezer/Erman, (Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku), s. 436 Dönmezer/Erman’a
göre; “bir kimseyi öldürmek amacıyla o kimsenin bulunduğu yere bilet alan ki-
şinin hareketi hazırlık hareketi niteliğindedir. Sübjektif teori esas alındığında icra
hareketi niteliğinde olan bu hareket, neticeyi gerçekleştirmeye uzak olması ve fa-
ilin vazgeçme ihtimalinin bulunması nedeniyle hazırlık hareketidir.”
74
Sulhi Dönmezer, Genel Ceza Hukuku Dersleri, İstanbul/2003, s. 123, Dönmezer