148 / 457
147
TBB Dergisi 2017 (130)
Ersin ŞARE
gibi cezalandırılmıştır.
115
Yasa koyucu, bu tür suçlarda korunan hu-
kuki menfaatin ihlaline yönelik icra hareketine başlanılmış olmasını
suçun oluşumu için yeterli görmüştür.
116
5237 sayılı TCK’nın Anayasal
Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar bölümünde yer alan,
Anayasayı İhlal Suçu (TCK m. 309/1), Yasama Organına Karşı Suç
(TCK m. 311), Hükümete Karşı Suç (TCK’nın 312/1) teşebbüs suçları
niteliğindedir. Bu tür suçlara, teşebbüs mümkün olmasa da, öğretideki
teşebbüse ilişkin ilkeler bu suçların varlığının tespitinde önem taşır.
Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçların oluşumu
için elverişli hareketlerle suçun icrasına başlanılması gerekmektedir.
117
Kanunda açık bir düzenleme yoksa bu suçlar yönünden de suç işleme
fikri, kararı ve hazırlık hareketleri cezalandırılmamalıdır. TCK’nın
316. maddesinde yer alan düzenlemede, bu suçlardan herhangi birini
elverişli vasıtalarla işlemek üzere iki veya daha fazla kişi, maddi ol-
gularla belirlenen bir biçimde anlaşırlarsa suçların ağırlık derecesine
göre cezalandırılacağı ifade edilmiştir. Bu tür suçlar yönünden hazır-
lık hareketi olan suç için anlaşma yasa koyucu tarafından ayrı bir hü-
küm getirilerek cezalandırılmıştır. Bu hükümden yola çıkılarak ayrıca
suç olarak tanımlanmamışsa anayasal düzenin işleyişine karşı suçla-
rın işlenmesinde hazırlık hareketi niteliğindeki fiillerin cezalandırıl-
maması gerektiği söylenebilir. Bu tür suçlara yönelik icra hareketine
başlanıp başlanılmadığı somut olayın özelliklerine göre mahkemece
belirlenecektir.
C. İhmal Suçlarında Teşebbüs
Suçun gerçekleşmesi için kanunda öngörülen hareketin icrai ve
ihmali nitelikte oluşuna paralel olarak icrai suç ve ihmal suçu ayrımı
115
Aydın, (Suça Teşebbüs), s. 109.
116
Zafer, (Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK. m. 1-75), s. 376.
117
Nevzat Toroslu, “Anayasayı İhlal Suçu”,
Ankara Barosu Dergisi
, Yıl 42, Sayı 1985/4,
1985, s. 592, Toroslu, Anayasayı İhlal Suçunun oluşumu için icra hareketine baş-
lanılmasının ve hazırlık hareketlerinin icra hareketi olarak kabul edilmemesinin
gerektiğini, fail ya da faillerin hareketinin kanun hükmünde belirtilen neticeleri
gerçekleştirmeye elverişli olmasının gerektiğini, suçun oluşumu için cebir kulla-
nılmasının gerektiğini ve bu cebrin maddi olabileceği gibi manevi de olabileceği-
ni, manevi cebrin de üst düzey görevlilerden veya askerlerden kaynaklandığında
söz konusu olabileceğini, bu suçun oluşumu için özel kast ile hareket edilmesi
gerektiğini ifade etmektedir.