Dergi 130

162

Kadının Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddetten Kaynaklanan Sığınma Hakkı

önce Avrupa’da meydana gelen olaylar” şeklinde yorumladığını be-

yan etmiştir.

Tahmin edilebileceği üzere, 1951 tarihli sözleşme 2.

Dünya Savaşı sırasında Avrupa’da birçok ülkede insanların ülkesini

terk etmek zorunda kalması üzerine yaşanan mülteci krizlerinin ve

kıyımlarının bir daha yaşanmamasına yönelik ihtiyaçtan doğmuş

olup Birleşmiş Milletlere üye taraf devletlerin Avrupa’da yaşanan

mülteci krizinden doğan sorumluluğu paylaşmaları gerektiği düşü-

nülmüştür.

Dünya konjonktüründe meydana gelen değişmeler karşısında, ta-

rihi ve coğrafi sınırlamalar içeren ve sadece 1 Ocak 1951 tarihinden

önce Avrupa’da meydana gelen olaylara hitap eden bir sözleşmenin

mülteci sorununu çözmekte yeterli olamayacağı düşüncesiyle, 1951

Sözleşmesi’nde yer alan tarihi ve coğrafi sınırlamayı kaldıran bir Pro-

tokol hazırlanmıştır. Mültecilerin hukuki statüsü ile ilgili bu Protokol

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 2198 (XXI) sayılı kararı ile kabul

edilmiş ve 2 Ekim 1967 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Türkiye bu Pro-

tokolü, daha önce bildirdiği tarihi sınırlamayı kaldırıp, coğrafi sınır-

lamasını ise muhafaza ederek onaylamıştır.

Dolayısıyla hâlihazırda,

4.4.2013 tarihli ve 6458 sayılı ‘Yabancılar ve Uluslararası Koruma

Kanunu’nun 61’inci maddesinde de muhafaza edilen bu coğrafi sınır-

lama doğrultusunda Türk hukuku açısından mülteci statüsü:

“Avrupa ülkelerinde meydana gelen olaylar nedeniyle; ırkı, dini, tabiiye-

ti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşüncelerinden dolayı

zulme uğrayacağından haklı sebeplerle korktuğu için vatandaşı olduğu ülke-

nin dışında bulunan ve bu ülkenin korumasından yararlanamayan ya da söz

konusu korku nedeniyle yararlanmak istemeyen yabancıya veya bu tür olaylar

sonucu önceden yaşadığı ikamet ülkesinin dışında bulunan, oraya dönemeyen

veya söz konusu korku nedeniyle dönmek istemeyen vatansız kişiye”

veril-

mektedir.

05.09.1961 tarihli ve 10898 sayılı Resmi Gazete.

Joline Doedens, “The Politics of Domestic Violence-Based Asylum Claims”,

Duke

Journal of Gender Law & Policy,

vol.22, 2014, s.111-136, s.112; Melinda Mcpherson,

Leah S. Horowitz, Dean Lusher, Sarah Di Giglio, Lucy E. Greenacre, Yuri B. Saal-

mann, “Marginal Women, Marginal Rights: Impediments to Gender-Based Perse-

cution Claims by Asylum-seeking Women in Australia”,

Journal of Refugee Studies

(2), 2011, s.323-347, s.325.

Bkz. 5.8.1968 tarih ve 12968 sayılı Resmi Gazete.