166 / 457
165
TBB Dergisi 2017 (130)
Recep DOĞAN
maktadır.
18
Bu bağlamda, korku “yakında meydana gelecek bir tehlike
durumunun yarattığı huzursuzluk ve üzüntü duygusu veya kişinin
incinmesine veya cezalandırılmasına neden olacak mevcut veya muh-
temel bir tehlike kaynağının neden olduğu ruh hali” şeklinde açık-
lanmaktadır.
19
Korkunun kişinin ruh haline ilişkin olması sebebiyle
öznel ve sübjektif bir nitelik taşıdığı açıktır. Ancak tanımda yer alan
ve kişinin ruh halini yansıtan korku kavramına haklı nedenlere dayalı
olma koşulu eklenip, ruh halinin nesnel koşullara dayanması gerek-
tiği belirtilmiştir.
20
Zulüm ise “devlet korumasının zafiyete uğraması
durumunda temel insan haklarının devamlı ve sistemli bir şekilde ih-
lal edilmesi”
21
olarak tanımlanmaktadır.
Kişinin sığınma [iltica] başvurusu yapabilmesi için fiili olarak zul-
me uğramış olması gerekmemekte olup, zulme maruz kalma tehlike-
sinin bulunması yeterlidir. Sığınma [iltica] başvurusu yapan birçok
kişi için “zulüm” kelimesi, kelime hazinelerine yabancıdır. Mülteciler
genellikle zulme uğramaktan korktuklarını açık açık söylemez, hatta
zulüm sözcüğünü bile birçok vakada kullanmazlar. Ancak anlattık-
larından ve başlarına gelenleri anlatırken kullandıkları sözcüklerden
korkunun ve zulmün varlığı açıkça anlaşılır.
22
Zulüm korkusunun öznel niteliği, kişinin düşünce ve duyguları-
nın dikkatle değerlendirilmesini gerektirir. Bu bağlamda objektif bir
değerlendirme yapabilmek için başvuranın ülkesindeki koşulların
bilinmesi, menşe ülkesinde kalması halinde ya da ülkesine dönmesi
halinde hayatının çekilmez hale gelme ihtimalinin yüksek olduğunun
ispatı gerekir.
23
Bu bağlamda zulüm, ülkenin yetkili makamları tara-
fından gerçekleştirilen bir eylemle ilgili olabileceği gibi, ülkenin yetki-
li makamları tarafından doğrudan yerine getirilmemekle beraber top-
lumun diğer kesimleri tarafından gerçekleştirilip yetkili makamlarca
hoş görülen, korunması reddedilen, korunma imkânından fiilen yok-
sun bırakılan veya yeterince korunmayan/korunamayan saldırgan ve
ayrımcı eylemlere ilişkin de olabilir.
24
18
Odman, s. 98-101; BMMYK El Kitabı, s.11.
19
James, C. Hathaway, The Law of Refugee Status, Osgoode Hall Law School, York
University, Butter Worths Ltd., Canada, 1991, s.66.
20
BMMYK El Kitabı, s. 12, paragraf.38; Doedens, s.114.
21
Hathaway, s. 103-104; Odman, s.99.
22
BMMYK El Kitabı, s.14. paragraf.46.
23
BMMYK El Kitabı, s. 13.
24
BMMYK El Kitabı s.18.